Tự lực văn đoàn là một nhóm trí thức, nhà văn mang cái nhìn duy lý và duy vật về thế giới. Sinh ra ở nông thôn song trưởng thành và xây dựng sự nghiệp ở đô thị Hà Nội mới hình thành vẫn bảo lưu nhiều dấu vết tổ chức làng xã, trong một đất nước nông nghiệp với đại đa số là dân quê, Tự lực văn đoàn sớm dành sự chú ý tới vấn đề thôn quê, muốn cải tạo dân quê theo hướng u hóa. Tự lực văn đoàn hình dung như thế nào về vấn đề này? Cách thức và đối tượng thực hiện các công việc ấy? Bài viết này hướng vào việc chỉ ra và phân tích vấn đề thôn quê và dân quê dưới nhãn quan của Tự lực văn đoàn. Từ đó, bài viết cũng đưa ra các thảo luận về cách thức kiến tạo ảnh tượng thôn quê cùng các chiến lược sử dụng ảnh tượng ấy trong nghị trình cải cách văn chương và xã hội của Tự lực văn đoàn.