Thử nghiệm tích hợp mô hình Tank và Sóng động học một chiều để dự báo thủy văn hạn vừa trên lưu vực sông

Chỉ số đề mục

Lĩnh vực nghiên cứu

Kỹ thuật thuỷ lợi

Dạng tài liệu

Tác giả

Ba Bùi Văn Chanh, Trần Ngọc Anh⁽¹⁾, Nguyễn Quốc Huấn, Nguyễn Thị Hoan

Nhan đề

Thử nghiệm tích hợp mô hình Tank và Sóng động học một chiều để dự báo thủy văn hạn vừa trên lưu vực sông

Nhan đề tiếng anh

Integrating experimenting of Tank model and one dimension Kinematic wave model for medium term hydrology forecasting on Ba river basin

Nguồn trích

Khí tượng Thủy Văn

Năm xuất bản

2021

Số

722

Trang

38-48

ISSN

2525-2208

Từ khóa

Thử nghiệm, Tích hợp, Mô hình Tank, Sóng động học một chiều, Dự báo, Thủy văn hạn vừa, Lưu vực sông

Từ khóa tiếng anh

Tank model, Kinematic wave, Ba River basin

Tóm tắt

Mô hình Tank đã được ứng dụng trong thời gian dài, ở nhiều nơi trên thế giới và trở thành công cụ hữu hiệu trong nghiệp vụ dự báo hiện nay. Tuy nhiên, Tank là mô hình mưa dòng chảy thông số tập trung, không mô phỏng được quá trình truyền lũ và tập trung dòng chảy trên lưu vực nên mô phỏng còn hạn chế. Với các lưu vực nhỏ, mô hình Tank được đánh giá là sử dụng có hiệu quả cao vì quá trình tập trung và truyền dòng chảy ít ảnh hưởng đến diễn biến lưu lượng tại cửa ra. Ngoài ra, những tác động đáng kể của hồ chứa đến dòng chảy lưu vực cũng không được tính toán trong mô hình Tank nên chất lượng mô phỏng chưa cao. Để sử dụng mô hình Tank được cho lưu vực lớn và mô phỏng tác động của hồ chứa đến dòng chảy trong sông, nghiên cứu đã tích hợp mô hình Tank với mô hình Sóng động học một chiều phi tuyến và phương pháp diễn toán dòng chảy qua hồ Runge – Kutta bậc 3. Bộ mô hình tích hợp được ứng dụng thử nghiệm để dự báo thủy văn thời hạn 5 ngày trên lưu vực sông Ba cho kết quả mô phỏng và dự báo tốt hơn việc chỉ sử dụng mô hình Tank. Kết quả nghiên cứu đã xây dựng được công cụ dự báo thủy văn hạn vừa tại trạm thủy văn Củng Sơn tại Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Trung Bộ bằng việc ứng dụng bộ mô hình trên.

Tóm tắt tiếng anh

Tank model is applied for long time and used commonly in the world which become usefull hydrology forecasting tool in many forecasting offices. However, Tank is a lump rainfall runoff model so it can’t simulate flood moving and concentrating flow progess on basin which is restrain simulation. On small basin, Tank model is assessed using well result because flow concentrating and moving progress is little impaction to discharge progress at basin outlet. Besides, considerable impaction of reservoir to discharge of river which also can’t simulate in Tank model so its simulation quality is reduce. For simulating by Tank model in big basin and simulating impact of reservoir to flow in river, this researching integrated Tank model with non– linear Kinematic wave model and Runge Kutta level 3 method. The integration model is experimented using to forecast hydrology five–day term on Ba basin, its simulation and forecasting result are better than those of only use Tank model. The integration model is base to establish medium term hydrology forecasting project at Cung Son hydrology station in Central Southern Region HydroMeteorology Center.

Kí hiệu kho

TTKHCNQG, CVt 39

File toàn văn

Xem toàn văn

Tài liệu tham khảo

[1] Moriasi, D.N.; Arnold, J.G.; Liew, M.W. (2007), Model evaluation guidelines for systematic quantifcation of accuracy in watershed simulations.,Am. Soc. Agric. Biol Eng. 2007, 50, 885–900
[2] Chanh, B.V.; Anh, T.N.; Anh, L.T. (2016), Mô phỏng dòng chảy trong sông bằng sóng động học một chiều phi tuyến.,Tạp chí Đại học Quốc gia Hà Nội: Các Khoa học Trái đất và Môi trường 2016, 32, 14–19.
[3] Simons, D.B.; Li , R.M.; Stevens, M.A. (1975), Development of models for prediction water and sediment routing and yield f-rom storms on small watershed.,Colo State Univ. 1975, Rep CER74–75DBS–RML–MAS24.
[4] Techow, V.; Maidment; D.R.; Larry, W.M. (1988), Applied Hydrology,New York: McGraw – Hill, 1988.
[5] (2018), Quyết định số 878/QĐ–TTg ngày 18 tháng 7 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc Ban hành Quy trình vận hành liên hồ chứa lưu vực sông Ba,
[6] Dũng, P.T. (2017), Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ: Nghiên cứu xây dựng công nghệ dự báo thủy văn hạn vừa hạn dài mùa cạn phục vụ Quy trình vận hành liên hồ chứa cho các sông chính ở khu vực Tây Nguyên. Bộ Tài nguyên và Môi trường,,
[7] (2016), Thông tư số 06/2016/TT – BTNMT ngày 16 tháng 5 năm 2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về Quy định loại bản tin và thời hạn dự báo cảnh báo khí tượng thủy văn,,
[8] Hạnh, N.Đ.; Nhung, H.T.L. (2011), Ứng dụng phương pháp Runge–Kutta diễn toán lũ qua hồ chứa Cửa Đạt trên sông Chu.,Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 27 2011, 1S, 81–85.
[9] Mei, X.F.; Gelder, V.; Dai, Z.; Tang, Z.H. (2017), Impact of dams on ﬂood occurrence of se-lected rivers in theUnited States.,Front. Earth Sci. 2017, 11, 268–282. https://doi.org/10.1007/s11707–016–0592–1.
[10] Jeffrey, E.M. (1984), Basic Concepts of Kinematic–Wave Models.,U.S. Geological Survey Professional 1984, pp. 1302
[11] Khải, N.H.; Sơn, N.T. (2003), Mô hình toán thủy văn.,Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2003