BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
HỆ THỐNG THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

Lọc theo danh mục
  • Năm xuất bản
    Xem thêm
  • Lĩnh vực
liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  21,903,112
  • Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam

Cây lương thực và cây thực phẩm

Nguyễn Thị Nguyệt Anh, Nguyễn Trung Đức(1), Vũ Văn Liết, Phạm Quang Tuân

Ưu thế lai và khả năng kết hợp về năng suất và chất lượng giữa các dòng ngô nếp tím và ngô ngọt

Heterosis and Combining Ability for Yield and Quality of Some Purple Waxy Corn and Sweet Corn Inbred Lines

Khoa học Nông nghiệp Việt Nam

2022

05

563-575

2588-1299

Ngô nếp tím, Ngô ngọt, Lai diallel đầy đủ, Ưu thế lai, Năng suất, Chất lượng

Full diallel, heterosis, purple, waxy corn, sweet corn.

Đánh giá khả năng kết hợp về năng suất, chất lượng giữa ngô nếp tím và ngô ngọt. Một phép lai diallel đầy đủ theo mô hình Griffing I, phương pháp 1 giữa sáu dòng thuần ngô (ba dòng nếp tím, ba dòng ngọt vàng) được thiết kế trong vụ Thu Đông 2020. Sáu dòng bố mẹ, ba mươi tổ hợp lai F1 (THL) được đánh giá trong vụ Xuân 2021. Các thí nghiệm bố trí khối ngẫu nhiên hoàn toàn, ba lần nhắc lại tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam. GCA/SCA < 0,5 ở hầu hết các tính trạng cho thấy hoạt động của các gen không cộng tính ý nghĩa hơn hoạt động của các gen cộng tính đối với di truyền các tính trạng này. SCA quan trọng hơn GCA trong tạo giống ngô lai chất lượng. Hiệu ứng tương hỗ (REC) cho thấy phép lai giữa nếp tím × ngọt đem lại hiệu quả hơn so với ngọt × nếp tím. Bảy THL có tiềm năng thương mại hóa, với SCA cao về các tính trạng năng suất, chất lượng gồm: THL1, THL2 (nếp tím); THL4, THL5, THL13 (nếp ngọt tím); THL20, THL30 (ngọt vàng).

This study aimed to assess the combining ability for yield and quality of purple waxy corn and sweet corn. A full diallel cross of six corn inbred lines (three purple waxy lines and three yellow sweet corn lines) was employed in 2020 Autumn-Winter season. Six parental lines and thirty F1 hybrids were evaluated in 2021 Spring season at Vietnam National University of Agriculture. The field experiments were arranged in a randomized complete block design, with three replicates. The ratio of GCA/SCA less than 0.5 in most traits suggested that the non-additive gene action was more significant than the additive gene action for these traits. SCA is more important than GCA in high quality hybrid corn breeding. Reciprocal effects (REC) were found that the cross between purple waxy corn × sweet corn was more effective than the cross between sweet corn × purple waxy corn in terms of yield and quality traits. Seven hybrids that had potential commercialization with high SCA on yield-related traits and quality were identified, viz, THL1, THL2 (purple waxy), THL4, THL5, THL13 (purple waxy sweet), and THL20, THL30 (yellow sweet).

TTKHCNQG, CTv 169

Xem toàn văn
  • [1] Zhang S.H., Cai Z.R., Yang H. & Xu H.Z. (2004), Study on breeding of sweet-wax maize with two recessive sweet genes,Journal of Maize Sciences. 4.
  • [2] Yu K., Wang H., Liu X., Xu C., Li Z., Xu X., Liu J., Wang Z. & Xu Y. (2020), Large-scale analysis of combining ability and heterosis for development of hybrid maize breeding strategies using diverse germplasm resources,Frontiers in Plant Science. 11(660).
  • [3] Xiao Y., Jiang S., Cheng Q., Wang X., Yan J., Zhang R., Qiao F., Ma C., Luo J., Li W., Liu H., Yang W., Song W., Meng Y., Warburton M.L., Zhao J., Wang X. & Yan J. (2021), The genetic mechanism of heterosis utilization in maize improvement.,Genome Biology. 22(1): 148.
  • [4] Trần Thị Thanh Hà, Vũ Văn Liết, Vũ Thị Bích Hạnh, Nguyễn Văn Hà, Dương Thị Loan, Hoàng Thị Thùy & Nguyễn Văn Việt (2017), Chọn lọc và đánh giá khâ năng kết hợp của dòng tự phối ngô nếp chất lượng vỏ hạt mỏng dựa trên kiểu hình và chỉ thị phân tử,Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 15(8): 989-1001
  • [5] Trần Thị Thanh Hà, Vũ Văn Liết, Vũ Thị Bích Hạnh, Nguyễn Văn Hà, Dương Thị Loan & Hoàng Thị Thùy (2020), Chọn lọc và đánh giá khả năng kết hợp của một số dòng ngô ngọt,Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 18(12): 1067-1076
  • [6] Sprague G.F. & Tatum L.A. (1942), General vs. Specific combining ability in single crosses of corn.,Agronomy Journal. 34(10): 923-932
  • [7] Riedelsheimer C., Czedik-Eysenberg A., Grieder C., Lisec J., Technow F., Sulpice R., Altmann T., Stitt M., Willmitzer L. & Melchinger A.E. (2012), Genomic and metabolic prediction of complex heterotic traits in hybrid maize,Nature Genetics. 44(2): 217-220.
  • [8] Revilla P., Anibas C.M. & Tracy W.F. (2021), Sweet corn research around the world 2015-2020,Agronomy. 11(3).
  • [9] Phạm Văn Cường & Vương Quỳnh Đông (2009), Ưu thế lai về các đặc tính quang hợp và nông học ở ngô lai F1 (Zea mays L.),Tạp chí Khoa học và Phát triển. 7(2): 137-143.
  • [10] Phạm Quang Tuân, Nguyễn Việt Long, Nguyễn Thị Nguyệt Anh & Vũ Văn Liết (2016), Đánh giá khả năng kết hợp một số tính trạng chất lượng của các dòng ngô nếp tự phối,Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 14(9): 1341-1349
  • [11] Pham Quang Tuan, Nguyen The Hung, Nguyen Viet Long, Nguyen Thi Nguyet Anh & Vu Van Liet (2016), Evaluation of purple waxy corn lines for hybrid variety development,Vietnam Journal of Agricultural Sciences. 14(3): 328-337.
  • [12] Park K.J., Sa K.J., Koh H.J. & Lee J.K. (2013), QTL analysis for eating quality-related traits in an F2:3 population derived f-rom waxy corn × sweet corn cross,Breeding science. 63(3): 325-332.
  • [13] Park K.J., Sa K.J., Kim B.W., Koh H.J. & Lee J.K. (2014), Genetic mapping and QTL analysis for yield and agronomic traits with an F2:3 population derived f-rom a waxy corn × sweet corn cross.,Genes & Genomics. 36(2): 179-189.
  • [14] Onofri A., Terzaroli N. & Russi L. (2021), Linear models for diallel crosses: a review with R functions,Theoretical and Applied Genetics. 134(2): 585-601.
  • [15] Nguyễn Văn Lộc & Nguyễn Việt Long (2015), Ưu thế lai một số chỉ tiêu liên liên quan đến khả năng chịu úng của cây ngô (Zea mays L.),Tạp chí Khoa học và Phát triển. 13(5): 694-704.
  • [16] Nguyễn Trung Đức, Phạm Quang Tuân, Nguyễn Thị Nguyệt Anh & Vũ Văn Liết (2020), Nghiên cứu tuyển chọn một số dòng ngô ngọt phục vụ chọn tạo giống ngô trái cây dựa trên kiểu hình và chỉ thị phân tử,Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 18(12): 1102-1113
  • [17] Nguyễn Thị Nhài, Đặng Ngọc Hạ, Nguyễn Văn Diện, Đỗ Văn Dũng & Kiều Quang Luận (2020), Kết quả nghiên cứu chọn tạo và khảo nghiệm giống ngô đường lai ĐL89,Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam. 4(113): 10-15.
  • [18] Napolitano M., Terzaroli N., Kashyap S., Russi L., Jones-Evans E. & Albertini E. (2020), Exploring heterosis in melon (Cucumis melo L.),Plants (Basel). 9(2): 282
  • [19] Meseka S., Williams W. P., Warburton M.L., Brown R.L., Augusto J., Ortega-Beltran A., Bandyopadhyay R. & Menkir A (2018), Heterotic affinity and combining ability of exotic maize inbred lines for resistance to aflatoxin accumulation.,Euphytica. 214(10): 184
  • [20] Mahgoub G. M. A. (2011), Partitioning of general and specific combining ability effects for estimating maternal and reciprocal effects.,Journal of Agricultural Science. 3(2): 213.
  • [21] Machida L., Derera J., Tongoona P. & Macrobert J. (2010), Combining ability and reciprocal cross effects of elite quality protein maize inbred lines in subtropical environments,Crop Science. 50(5): 1708-1717.
  • [22] Lertrat K. & Thongnarin N (2008), Novel approach to eating quality improvement in local waxy corn: Improvement of sweet taste in local waxy corn variety with mixed kernels f-rom super sweet corn. International Society for Horticultural Science (ISHS),Leuven, Belgium. pp. 145-150.
  • [23] Lê Thị Minh Thảo, Phan Đức Thịnh, Phạm Quang Tuân & Vũ Văn Liết (2011), Khả năng kết hợp của các dòng ngô nếp tự phối từ nguồn gen ngô nếp địa phương thuộc các nhóm dân tộc khác nhau,Tạp chí Khoa học và Phát triển. 9(4): 550-559
  • [24] Kleinhenz M. D. & Bumgarner R.N. (2012), Using °Brix as an indicator of vegetable quality instructions for measuring °brix in cucumber, leafy greens, sweet corn, tomato, and watermelon.,Fact sheet HYG-1653-12, Agriculture and Natural Resources, The Ohio State University.
  • [25] Khamphasan P., Lomthaisong K., Harakotr B., Scott M. P., Lertrat K. & Suriharn B. (2020), Combining ability and heterosis for agronomic traits, husk and cob pigment concentration of maize,Agriculture. 10(11).
  • [26] Ketthaisong D., Suriharn B., Tangwongchai R. & Lertrat K (2014), Combining ability analysis in complete diallel cross of waxy corn (Zea mays var. ceratina) for starch pasting viscosity c-haracteristics,Scientia Horticulturae. 175: 229-235.
  • [27] Huỳnh Thị Kim Cúc, Phạm Châu Quỳnh, Nguyễn Thị Lan & Trần Khôi Uyên (2004), Xác định hàm lượng Anthocyanin trong một số nguyên liệu rau quả bằng phương pháp pH vi sai.,Tạp chí Khoa học và Công nghệ - Đại học Đà Nẵng. 3(7): 47-54.
  • [28] Hochholdinger F. & Baldauf J.A. (2018), Heterosis in plants,Current Biology. 28(18): R1089-R1092.
  • [29] Hallauer A.R., Carena M.J. & Filho J.B.M. (2010), Testers and combining ability,Trong: Quantitative Genetics in Maize Breeding. 383-423p
  • [30] Griffing B. (1956), Concept of general and specific combining ability in relation to diallel crossing systems.,Australian journal of biological sciences. 9(4): 463-493
  • [31] Gong F., Wu X., Zhang H., Chen Y. & Wang W. (2015), Making better maize plants for sustainable grain production in a changing climate,Frontiers in Plant Science. 6: 835
  • [32] Giusti M. & Wrolstad R. (2001), C-haracterization and measurement of anthocyanins by UV-visible spectroscopy,Current protocols in food analytical chemistry. 1: 1-13.
  • [33] Fan X.M., Zhang Y.D., Yao W.H., Bi Y.Q., Liu L., Chen H. \M. & Kang M.S. (2014), Reciprocal diallel crosses impact combining ability, variance estimation, and heterotic group classification,Crop Science. 54(1): 89-97.
  • [34] Dong L., Qi X., Zhu J., Liu C., Zhang X., Cheng B., Mao L. & Xie C. (2019), Supersweet and waxy: meeting the diverse demands for specialty maize by genome editing.,Plant Biotechnology Journal. 17(10): 1853-1855.
  • [35] Dermail A., Suriharn B., Chankaew S., Sanitchon J. & Lertrat K. (2020), Hybrid prediction based on SSR-genetic distance, heterosis and combining ability on agronomic traits and yields in sweet and waxy corn,Scientia Horticulturae. p. 259.
  • [36] Choe E. (2010), Marker assisted se-lection and breeding for desirable thinner pericarp thickness and ear traits in fresh market waxy corn germplasm.,Doctoral dissertation, University of Illinois, Urbana, IL. http://hdl.handle.net/2142/15562: 1-135
  • [37] (2011), QCVN01-66:2011/BNNPTNT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khảo nghiệm tính khác biệt, tính đồng nhất và tính ổn định của giống ngô.,
  • [38] (2011), QCVN01-56:2011/BNNPTNT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng của giống ngô.,
  • [39] Amiruzzaman M., Islam M. A., Hassan L. & Rohman M.M (2010), Combining ability and heterosis for yield and component c-haracters in maize,Academic Journal of Plant Sciences. 3(2): 79-84.