Lọc theo danh mục
  • Năm xuất bản
    Xem thêm
  • Lĩnh vực
liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  23,769,475
  • Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam

68

Cây lương thực và cây thực phẩm

Nguyễn Thế Cường, Đồng Thanh Liêm(1), Nguyễn Thị Thoan, Lê Hoàng Ninh, Nguyễn Tuấn Anh, Viên Phúc Đạt, Hồ Lệ Thi

Nghiên cứu đặc điểm hình thái và đặc điểm sinh học của một số dòng lúa cỏ ở đồng bằng sông Cửu Long

Study on morphological and biology characteristics of weedy rice in the Mekong delta

Nông nghiệp & Phát triển nông thôn

2022

18

10 - 17

1859-4581

Lúa cỏ (Oryza sativa f. spontanea) là loại cỏ hằng niên, có cùng họ hàng với lúa trồng và được xem là một trong những loài cỏ dại nguy hiểm do có hình thái tương đồng, khả năng cạnh tranh cao dẫn đến làm giảm năng suất và chất lượng lúa trồng, gây khó khăn cho công tác phòng trừ và tăng chi phí sản xuất. Tương tự như lúa trồng, lúa cỏ rất đa dạng về hình thái và xuất hiện ở tất cả các vùng trồng lúa chính trên thế giới. Ở Việt Nam, lúa cỏ được ghi nhận lần đầu tiên vào đầu những năm 1990 ở một số vùng lúa sạ khô của tỉnh Long An và Bình Thuận, với những đặc tính hình thái như có chiều cao cao hơn cây lúa, hạt lúa có râu dài, hạt gạo màu đỏ và rất dễ rụng hạt. Nghiên cứu này tập trung vào quan sát và phân tích những đặc tính hình thái lúa cỏ thu thập ở một số vùng sinh thái trồng lúa chính của (ĐBSCL) bao gồm các tỉnh/thành phố Cần Thơ, Hậu Giang và Kiên Giang. Có 19 đặc tính hình thái được thu thập, ghi nhận, sau đó sử dụng phương pháp phân tích thành phần chính (PCA) và phân nhóm theo thứ bậc (HC) để phân loại. Kết quả quan sát và phân tích sơ bộ 248 mẫu lúa cỏ thu thập và 3 giống lúa trồng phổ biến cho thấy lúa cỏ rất đa dạng về hình thái, trong đó có 28 dòng lúa cỏ có đặc tính hình thái rất khác nhau. Thông qua phân tích thành phần chính cho thấy có tổng số 47,5% sự biến động được giải thích bởi một số biến quan sát chính, chẳng hạn như chiều dài hạt lúa, màu sắc hạt gạo, chiều dài râu. Kết quả phân loại 28 dòng lúa cỏ và 3 giống lúa trồng hình thành 4 nhóm chính, trong đó có 2 dòng lúa cỏ có dạng hình tương tự và cùng nhóm với 3 giống lúa trồng là LCHG-49 và LCHG-56 về chiều cao cây, chiều dài, màu sắc hạt lúa, hạt gạo và hạt lúa không có râu.

Weedy rice (Oryza sativa f. spontanea) is an annual, undesirable plant and is known to have a relationship with cultivated rice. Weedy rice is considered one of the threatening weeds due to its similarity of morphology with rice, high competitiveness leading to reduced rice yield and quality, reduced effectiveness of control measures and increased production cost. Similar to cultivated rice, weedy rice is very diverse in morphology and occurs in all major rice-growing regions of the world, such as Asia, America, Africa and Europe. In Vietnam, weedy rice was first recorded in the early 1990s in some dry-sowing rice areas of Long An and Binh Thuan provinces, with morphological characteristics such as taller than cultivated rice, long awn, red rice grain, and very easy shattering. To date, according to unofficial data, weedy rice is present in all rice-growing provinces and different rice farming systems. This research focuses on collecting, observing, and analyzing morphological characteristics of weedy rice lines collected from some major ricegrowing ecological regions in the Mekong delta including Can Tho, Hau Giang and Kien Giang. Nineteen morphological features were collected, recorded and analized using principal component analysis (PCA) and hierarchical clustering (HC). The results of initial observation and analysis of 248 collected weedy rice samples and 3 widely cultivated rice varieties show that weedy rice is very diverse in morphology and there are 28 weedy rice lines with distinct morphological characteristics. Principal component analysis of 28 weedy rice lines and 3 cultivated rice varieties showed that a total of 47.5% of the variation was explained by several major variables, such as rice grain length, grain color, and awn length. The hierarchical clustering classification of 31 samples resulted in 4 main groups, of which 2 weedy rice lines within the same group had similar features to cultivated rice varieties, namely LCHG-49 and LCHG-56.

TTKHCNQG, CVv 201