



- Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam
14
Lịch sử Việt Nam
BB
Phan Ngọc Huyền(1), Nguyễn Thị Thu Thủy
Chuyến đi sứ nhà Thanh năm 1760 và dấu ấn của Lạng Sơn trên hành trình đi sứ qua khảo cứu Bắc sứ thông lục
The Qing Dynasty's diplomatic mission in 1760 and Lang Son's mark on the diplomatic journey through the study of the Northern Envoy's Records
Tạp chí Khoa học Xã hội Việt Nam
2024
5
87-97
Bắc sứ thông lục của Lê Quý Đôn là cuốn “thông lục” ghi chép một cách hệ thống toàn bộ hành trình và mọi mặt hoạt động của đoàn đi sứ nhà Thanh trong khoảng thời gian hơn hai năm từ khi bắt đầu đi sứ vào ngày 28 tháng Giêng năm Canh Thìn (1760) đến khi về nước vào cuối tháng Giêng năm Nhâm Ngọ (1762). Bài viết1 này tập trung giới thiệu một số thông tin về chuyến đi sứ nhà Thanh năm 1760, như: nhiệm vụ sứ đoàn, công việc chuẩn bị đi sứ, nghi thức tiễn - đón sứ đoàn, hành trình đi sứ, kết quả chuyến đi sứ,... Đặc biệt, trong hành trình chi tiết của chuyến đi này, vùng đất Lạng Sơn được nhắc đến khá nhiều trong việc chuẩn bị cho sứ đoàn thông quan và đón đoàn quay trở lại sau khi kết thúc hành trình đi sứ. Việc phục dựng lại những nét chính về chuyến đi sứ năm 1760 cũng như làm rõ dấu ấn, vai trò của vùng biên giới Lạng Sơn trong chuyến đi cũng là một nội dung chính được đề cập trong bài viết này.
Bắc sứ thông lục (A Complete Record of an Envoy to the North) of Lê Quý Đôn was a “document” that systematically recorded the entire itinerary and activities of the envoy mission traveling to the Qing Dynasty for more than two years f-rom 28 January, Metal Dragon year (1760) until the completion at the end of January, Water Horse year (1762). This article mainly aims to introduce some information about the envoy's trip to the Qing Dynasty in 1760, such as duties of envoy, preparations, welcome and see-off rituals, itinerary and results of the trip, etc. In particular, in the detailed itinerary of this envoy trip, Lạng Sơn was mentioned frequently during the preparation phase to cleared custom and welcome the mission back at the end of the trip. Restoring the main features of the envoy trip in 1760 and clarifying the imprints and role of the Lạng Sơn border area throughout the trip are also part of the main content of the article.
TTKHCNQG, CVt 63
- [1] Quốc sử quán triều Nguyễn (2007), Khâm định Việt sử thông giám cương mục,
- [2] Phan Huy Chú (2007), Lịch triều hiến chương loại chí,
- [3] Nguyễn Thị Mỹ Hạnh (2021), Hoạt động triều cống, lễ sính giữa Đại Việt và Trung Quốc giai đoạn 1600 - 1785,Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử
- [4] Lê Quý Đôn (2018), Bắc sứ thông lục,
- [5] Hoàng Chi Liên (1992), Trật tự Hoa Hạ ở Châu Á: Bàn về hình thái mối quan hệ giữa các quốc gia Châu Á và Trung Quốc,Nghiên cứu hệ thống Lễ trị thiên triều