Ứng dụng mô hình đa chỉ tiêu nhằm đánh giá nguy cơ lũ quét trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu. Trường hợp nghiên cứu cụ thể: miền núi Tây Bắc

Chỉ số đề mục

Lĩnh vực nghiên cứu

Dạng tài liệu

Tác giả

Nhan đề

Ứng dụng mô hình đa chỉ tiêu nhằm đánh giá nguy cơ lũ quét trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu. Trường hợp nghiên cứu cụ thể: miền núi Tây Bắc–Việt Nam

Nhan đề tiếng anh

Application of Multi Criteria Decision Model to assess flash flood risk in the context of global climate change. A case study: Northwest mountainous region–Vietnam

Nguồn trích

Khí tượng Thủy Văn

Năm xuất bản

2021

Số

721

Trang

31-46

ISSN

2525-2208

Từ khóa

Ứng dụng, Mô hình, Đa chỉ tiêu, Đánh giá, Nguy cơ lũ quét, Biến đổi khí hậu,

Từ khóa tiếng anh

flood, Multi Criteria Decision Model, Northwest mountainous region, AHP.

Tóm tắt

Lũ quét là một dạng thiên tai điển hình tại vùng núi Tây Bắc của Việt Nam, tuy nhiên việc dự báo gặp nhiều khó khăn do tính chất phức tạp của nó và tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu. Mục đích của nghiên cứu này nhằm xác định những khu vực có nguy cơ lũ quét cao dựa vào đặc điểm thực tế của khu vực nghiên cứu bằng mô hình đa chỉ tiêu. Độ dốc, hiện trạng sử dụng đất, thành phần cơ giới đất và lượng mưa là các tiêu chí được lựa chọn và đánh trọng số tương ứng với mức độ ảnh hưởng của nó đến tiềm năng lũ quét tại khu vực nghiên cứu. Phương pháp phân tích thứ bậc AHP là phương pháp phân tích đa chỉ tiêu được dùng để xác định mối tương quan so sánh giữa các tiêu chí, từ đó xây dựng bản đồ phân vùng nguy cơ lũ quét. Theo đó, khu vực nghiên cứu được phân thành năm cấp: khu vực có nguy cơ rất thấp, khu vực có nguy cơ thấp, khu vực có nguy cơ trung bình, khu vực có nguy cơ cao và khu vực có nguy cơ rất cao. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, lũ quét có nguy cơ hình thành cao và rất cao ở phía bắc và đông bắc của khu vực nghiên cứu chiếm trên 15 % diện tích lãnh thổ, trong đó phân bố chính ở tỉnh Lai Châu và phía đông bắc tỉnh Sơn La. Kết quả nghiên cứu là tài liệu đáng tin cậy cho công tác phòng chống thiên tai và quản lý tài nguyên môi trường vùng Tây Bắc.

Tóm tắt tiếng anh

Flash flood is a typical natural disaster in the Northwest mountainous region of Vietnam, however forecasting is difficult due to its complexity and the impacts of global climate change. The purpose of this study is to identify areas at high risk of flash floods based on the actual characteristics of the study area using a multi criteria decision model. Slope, land use, soil texture, and rainfall are selected and weighted criteria corresponding to its impact on flash flood potential in the study area. The AHP (Analytic Hierarchy Process) method is a multi–criteria analysis method used to determine the comparative correlation between the criteria, thereby building the flash flood risk zoning map. Accordingly, the study area is classified into five levels: very low risk area, low risk area, medium risk area, high risk area, and very high risk area. The research results have shown that flash floods have a very high risk of forming in the north and northeast of the study area with above 15 % of the total area, of which the main distribution is in Lai Chau and northeast of Son La province. The research results are reliable documents for natural disaster prevention and environmental resource management in the Northwest.

Kí hiệu kho

TTKHCNQG, CVt 39

File toàn văn

Xem toàn văn