Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh là một thành tựu nổi bật của việc cách tân tư duy tiểu thuyết những năm cuối thế kỉ 20 tại Việt Nam. Vượt ra ngoài “tầm đón đợi” của các độc giả vốn quen thuộc với những tự sự chiến tranh mang đậm khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trước Đổi mới (1986), Nỗi buồn chiến tranh trình hiện một “vi lịch sử” (microhistory), một cuộc chiến bên trong cuộc chiến, một nhãn quan và trải nghiệm cá nhân ở những vùng miền sâu thẳm của tiềm thức, vô thức. Trong bài viết này, thông qua việc phân tích những nỗ lực tái hiện cái không thể nắm bắt, nỗ lực kể cái không thể kể của Bảo Ninh qua Nỗi buồn chiến tranh, chúng tôi muốn chứng minh nỗ lực làm mới và vượt thoát chủ nghĩa hiện thực của nhà văn, cũng như sự hé mở những khả thể vô tận của tiểu thuyết trong việc chứa đựng bức chân dung tinh thần của nhân loại trong thời đại mới.