Nghiên cứu này nhằm đánh giá sơ bộ tình hình quản lý phân gà trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đồng thời thử nghiệm xây dựng một số mô hình xử lý phân gà bằng chế phẩm vi sinh nhằm tạo nguyên liệu cho sản xuất phân bón hữu cơ. Kết quả điều tra khảo sát cho thấy: tổng đàn gà của tỉnh Phú Thọ năm 2020 là 1.266.500 con, tổng lượng phân gà ước tính là 2.286 tấn/năm. Tại 4 địa điểm điều tra: gà nuôi là gà thịt (68% - 99%); kiểu hình chăn nuôi là vườn chuồng (50-90%); vị trí chăn nuôi ở thành phố Việt Trì và huyện Đoan Hùng là trong khu dân cư (83,33%; 53%), tại Lâm Thao và Phù Ninh là ngoài khu dân cư (58%; 85%); người chăn nuôi chủ yếu thu gom phân vào bao và đem bán, một phần đem ủ để sử dụng. Xây dựng 10 mô hình, trong đó 9 mô hình ủ phân gà với 20%, 30%, 40% các nguyên liệu hữu cơ (than bùn, trấu hun, mùn cưa) và chế phẩm vi sinh vật, công thức đối chứng 100% phân gà. Tại 9 mô hình ủ phân gà, nhiệt độ đống ủ tăng lên ngay ngày thứ 2 và đạt cực đại sau 3 ngày ủ, đồng thời kéo dài 2-3 ngày; mùi hôi giảm đi; hàm lượng chất hữu cơ, hàm lượng dinh dưỡng của nguyên liệu sau ủ cao hơn công thức đối chứng. Như vậy, cần chú ý đến yếu tố độ ẩm, tỷ lệ C/N hoặc mật độ vi sinh vật hữu ích trong quá trình xử lý phân gà nhằm tạo ra loại phân bón hữu cơ mong muốn, đạt các yêu cầu theo QCVN01- 189-2019.

This study aims to assess the preliminary situation of chicken manure management and treatment in Phu Tho province, and at the same time to experiment with some models of chicken manure treatment with microbial products to create raw materials for organic fertilizer production. The results of the survey showed that: There was a total of 1,266,500 chickens in Phu Tho province in 2020 and an estimated 2,286 tons of chicken manure as well. At the 4 survey sites: the type of chicken is mainly broiler (68% to 99%); almost all of them were raised in gardens (50-90%); the location of chicken raising was mainly in residential areas of Viet Tri City and Doan Hung district (83.33% and 53%), but meanwhile was primarily outside residential areas of Lam Thao and Phu Ninh district (58% and 85%); farmers mostly collected chicken manure into bags for selling, a part of it was composted for use by themselves. Ten models were built, 9 of them therein, composting chicken manure with 20%, 30%, 40% organic materials (peat, smoked rice husks, sawdust) and microbial products, meanwhile 100% chicken manure without the microbial product for the model left. In 9 models composting, temperature of the compost piles increased on the 2nd day, hit the maximum after 3 days and lasted 2-3 days; at the same time the odor was reduced; organic matter and nutritional content of output materials were higher than the control formula. It is necessary to pay attention to the moisture. It is necessary to pay attention to the humidity, the C/N ratio or the density of useful microorganisms in the chicken manure treatment process in order to create the desired organic fertilizer that matching to QCVN01- 189-2019.