BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
HỆ THỐNG THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

Lọc theo danh mục
  • Năm xuất bản
    Xem thêm
  • Lĩnh vực
liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  25,137,704
  • Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam

02

Lịch sử và triết học của khoa học và công nghệ

BB

Nguyễn Mạnh Dũng(1), Trần Xuân Thanh, Đỗ Thị Thu Hà

Lịch sử tiếp cận từ khoa học và công nghệ: Một cách thức diễn giải và nghiên cứu lịch sử

History f-rom science and technology: A way of interpreting and studying history

Tạp chí Khoa học Xã hội Việt Nam

2024

5

98-107

1605-2811

Khoa học và công nghệ, Lịch sử, Khung mẫu khoa học và công nghệ

Science and technology, History, Science and technology paradigm framework, Vietnam

Có nhiều cách thức diễn giải lịch sử thông qua những cách tiếp cận, ở mức độ nào đó là phương pháp nghiên cứu. Tuy nhiên, tiếp cận lịch sử từ khoa học và công nghệ vẫn còn chưa có nhiều những nghiên cứu. Trên cơ sở nhìn nhận lại dòng chảy lịch sử (văn minh) nhân loại với cách diễn giải và tiếp cận mới, bài nghiên cứu này muốn nhấn mạnh đến một số nội dung và đề xuất: (i) khoa học và công nghệ cần được xem xét như một cách thức phân kỳ lịch sử nhân loại; (iii) đặt trong mối liên hệ với “các lịch sử” khác, khoa học và công nghệ trong lịch sử đóng vai trò đáng kể trong sự thịnh - suy của nhiều quốc gia, nhiều thể chế, chính quyền, chính thể cầm quyền; (iii) đề xuất khung phân tích paradigma trong việc đánh giá sự chuyển biến có tính bước ngoặt của khoa học và công nghệ, và thử ứng dụng vào một giai đoạn của lịch sử Việt Nam.

There are many ways to study and interpret history through approaches and to some extent, research methods. Nevertheless, there are few studies on history f-rom perspectives of science and technology. On the basis of reviewing the human (civilization) history with a new interpretation and approach, the article aims to emphasize a number of contents and proposals: (i) putting science and technology into consideration of a way of human historical periodization; (ii) placing in relation to other “histories”, science and technology in history should play a significant role in the rise and fall of nations, institutions, governments, and ruling regimes; (iii) proposing a paradigma analytical framework in evaluating the turning point of science and technology, and try to apply it into a period of Vietnamese history.

TTKHCNQG, CVt 63

Xem toàn văn
  • [1] Vũ Cao Đàm (2014), Nghịch lý và lối thoát. Bàn về triết lý phát triển khoa học và giáo dục Việt Nam,
  • [2] Vũ Cao Đàm (2009), Tuyển tập các công trình đã công bố. t.2,
  • [3] (1979), Tìm hiểu khoa học - kỹ thuật trong lịch sử Việt Nam,
  • [4] Tô Duy Hợp (2005), Lý thuyết và Khung mẫu lý thuyết trong Xã hội học đương đại,Tạp chí Xã hội học
  • [5] (2013), Thời của Dữ liệu lớn,Tạp chí Tia sáng
  • [6] Kuhn, Thomas (1962), The Structure of Scientific Revolutions,
  • [7] Hawking, Stephen (2020), Lược sử thời gian (A Brief History of Time),
  • [8] Drucker, Peter F. (1993), Post-Capitalist Society,
  • [9] Joly, N. & Garver, John A. (2017), Early History of Fire and Primitive Methods of Fire-Making,
  • [10] Nguyễn Thừa Hỷ (2019), Lịch sử và văn hóa Việt Nam - Từ góc nhìn đổi mới,
  • [11] Nguyễn Thừa Hỷ (2016), Một góc nhìn lịch sử văn hóa và con người Việt Nam,
  • [12] Nguyễn Mạnh Dũng (2019), Lịch sử và văn hóa Việt Nam. Một cách nhìn,
  • [13] Nguyễn Đức Hiệp (2007), Triết lý khoa học hiện đại,
  • [14] Lư Vĩ An (2022), Thời kỳ “tiểu Băng hà” tác động đến lịch sử Việt Nam?,Tạp chí Tia sáng
  • [15] (2016), Eurocentrism at the Margins. Encounters, Critics and Going Beyond,
  • [16] Lê Thành Khôi (2014), Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XX,
  • [17] (2016), Rapa Nui-Easter Island. Cultural and Historical Perspectives,
  • [18] Lefebvre, Henri (2003), The Urban Revolution,
  • [19] McClellan, James E. & Dorn, Harold (2006), Science and Technology in World History: An Introduction,
  • [20] Saliba, George (1994), A History of Arabic Astronomy: Planetary Theories During the Golden Age of Islam,
  • [21] Kerridge, Eric (1967), The Agricultural Revolution,
  • [22] Burns, Edward McNall (2015), Văn minh phương Tây. Lịch sử & Văn hoá,
  • [23] Morin, Edgar (2007), Phương pháp 4. Tư tưởng. Nơi cư trú, cuộc sống, tập tính, tổ chức của tư tưởng,
  • [24] (1975), Cours de philosophie positive,
  • [25] Bunch, Bryan & Hellemans, Alexander (2006), The History of Science and Technology,
  • [26] Bell, Daniel (1999), The Coming of Post-Industrial Society,
  • [27] Toffler, Alvin (1981), The Third Wave,