Khởi nghĩa Đô Lương là một trong những sự kiện chính trị - quân sự quan trọng nổi bật trong thời kỳ cách mạng những năm 1939-1945. Cùng với khởi nghĩa Bắc Sơn và khởi nghĩa Nam Kỳ, khởi nghĩa Đô Lương chứng tỏ mâu thuẫn dân tộc đã đạt tới đỉnh điểm và là tiếng súng báo hiệu cho Tổng khởi nghĩa toàn quốc vào tháng Tám năm 1945. Dựa trên các tư liệu thu thập được ở huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh (quê hương của Đội Cung, người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa) và các tư liệu văn bản mới tìm được, bài viết này tập trung làm sáng tỏ quá trình chuẩn bị, diễn biến, kết quả và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Đô Lương đối với quá trình chuẩn bị, tiến hành cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam.