BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
HỆ THỐNG THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

Lọc theo danh mục
  • Năm xuất bản
    Xem thêm
  • Lĩnh vực
liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  23,225,508
  • Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam

Kỹ thuật hoá dược

Đỗ Văn Nhật Trường(1), Nguyễn Xuân Hải, Lê Hữu Thọ, Nguyễn Thị Thanh Mai

Thành phần hóa học của củ nghệ tím (Curcuma zedoaria)

Phát triển Khoa học và Công nghệ: Khoa học Tự nhiên (ĐHQG TP. Hồ Chí Minh)

2021

2

1078-1085

2588-106X

Nghệ tím, Curcuma zedoaria, Serquiterpene, Zingiberaceae

Loài cây Curcuma zedoaria, thuộc họ Gừng (Zingiberaceae), là một trong những loài dược liệu được tìm thấy chủ yếu ở các nước Đông Nam Á. Ở Việt Nam, loài cây này có tên là Nghệ tím và phần củ của loài này được sử dụng nhiều trong các bài thuốc dân gian để chữa các bệnh đầy hơi, mệt mỏi và viêm gan. Một số nghiên cứu trước đây về củ Nghệ tím báo cáo thành phần hoá học tiêu biểu là các hợp chất serquiterpene và curcuminoid cùng với sự đa dạng hoạt tính sinh học như hoạt tính chống tăng sinh các tế bào ung thư, chống loét dạ dày, kháng oxy hóa và kháng viêm. Bằng phương pháp sắc kí cột kết hợp với phương pháp sắc kí bản mỏng điều chế pha thường từ cao chiết EtOAc của củ Nghệ tím, chúng tôi đã phân lập được năm hợp chất tinh khiết. Cấu trúc hóa học của các hợp chất này được xác định bằng phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân NMR kết hợp với so sánh tài liệu tham khảo cho thấy các hợp chất này là gajustulactone A (1), isozedoarondiol (2), neolitacumone (3), β-sitosterol (4) và β-stigmasterol (5). Kết quả nghiên cứu này đã góp phần đóng góp vào hệ thống dữ liệu khoa học về thành phần hoá học các cây thuốc Việt Nam, đặc biệt là củ Nghệ tím được trồng ở vùng Tịnh Biên, An Giang. Từ đó, có thêm bằng chứng để tiếp tục nghiên cứu sàng lọc phát hiện các hoạt tính sinh học nổi bật từ loài này.

TTKHCNQG, CTv 149

Xem toàn văn
  • [1] Forgo P; Kövér KE. (2004), Gradient enhanced se-lective experiments in the 1H-NMR chemical shift assignment of the skeleton and side-chain resonances of stigmasterol, a phytosterol derivative,Steroids. 2004;69:43–50. PMID: 14715376. Availablef-rom: https://doi.org/10.1016/j.steroids.2003.09.012
  • [2] Mouffok S; Haba H; Lavaud C; Long C; Benkhaled M. (2012), Chemical constituents of Centaurea omphalotricha Coss. & Durieu ex Batt. & Trab,Records of Natural Products. 2012;6:292–295
  • [3] Chaturvedula VSP; Prakash I. (2012), Isolation of stigmasterol and β-sitosterol f-rom the dichloromethane extract of Rubus suavissimus,International Current Pharmaceutical Journal. 2012;1:239–242. Available f-rom: https://doi.org/10.3329/icpj. v1i9.11613
  • [4] Chang FR; Hsieh TJ; Huang TL; Chen CY; Kuo RE; Chang YC; Chiu HF; Wu YC. (2002), Cytotoxic constituents of the stem bark of Neolitsea acuminatissima,Journal Natural Products. 2002;65:255–258. PMID: 11908960. Available f-rom: https: //doi.org/10.1021/np010236w
  • [5] Masanori K; Akira U; Kaoru U; Sadao S. (1987), Structure of sequiterpenes f-rom Curcuma aromatica SALISB,Chemical and Pharmaceutical Bulletin. 1987;35:53–59. Available f-rom: https: //doi.org/10.1248/cpb.35.53
  • [6] Matsuda H; Morikawa T; Toguchida I; Ninomiya K; Yoshikawa M. (2001), Inhibitors of nitric oxide production and new sesquiterpenes, zedoarofuran, 4-epicurcumenol, neocurcumenol, gajustulactones A and B, and zedoarolides A and B, f-rom Zedoariae rhizome,Chemical and Pharmaceutical Bulletin. 2001;49:1558–1566. PMID: 11767075. Available f-rom: https://doi.org/10.1248/cpb.49.1558
  • [7] Matsuda H; Morikawa T; Toguchida I; Ninomiya K; Yoshikawa M. (2001), Inhibitors of nitric oxide production and new sesquiterpenes, zedoarofuran, 4-epicurcumenol, neocurcumenol, gajustulactones A and B, and zedoarolides A and B, f-rom Zedoariae rhizome,Chemical and Pharmaceutical Bulletin. 2001;49:1558–1566. PMID: 11767075. Available f-rom: https://doi.org/10.1248/cpb.49.1558
  • [8] Rahman A; Afroz1M; Islam R; Islam KD; Hossain MA; Na M. (2014), In vitro antioxidant potential of the essential oil and leaf extracts of Curcuma zedoaria Ros,Journal of Applied Pharmaceutical Science. 2014;4:107–111
  • [9] Jang MK; Lee HJ; Kim JS; Ryu J. (2004), A curcuminoid and two sesquiterpenoids f-rom Curcuma zedoaria as inhibitors of nitric oxide synthesis in activated acrophages,Archives of Pharmacal Research. 2004;27:1220–1225. PMID: 15646795. Available f-rom: https://doi.org/10.1007/BF02975885
  • [10] Hamdi OAA; Rahman SNSA; Awang K; Wahab NA; Looi CY; Thomas NF; Malek SNA. (2014), Cytotoxic constituents f-rom the rhizomes of Curcuma zedoaria,The Scientific World Journal. 2014;2014:1–11. PMID: 25126594. Available f-rom: https: //doi.org/10.1155/2014/321943
  • [11] Chen W; Lu Y; Gao M; Wu J; Wang A; Shi R. (2011), Anti-angiogenesis effect of essential oil f-rom Curcuma zedoaria in vitro and in vivo,Journal of Ethnopharmacology. 2011;133:220–226. PMID: 20920565. Available f-rom: https://doi.org/10.1016/j.jep. 2010.09.031
  • [12] Hong CH; Noh MS; Lee WY; Lee SK. (), Inhibitory effects of natural sesquiterpenoids isolated f-rom the rhizomes of Curcuma zedoaria on protaglandin E2 and nitric oxide production,Planta Medica. 2002;68:545–547. PMID: 12094302. Available f-rom: https://doi.org/10.1055/s-2002-32560
  • [13] Matsuda H; Ninomiya K; Morikawa T; Yo M. (1998), Inhibitory effect and action mechanism of sesquiterpenes f-rom zedoariae rhizoma on D-galactosamine/lipopolysacc-haride-induced liver injury,Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters. 1998;8:339– 344. Available f-rom: https://doi.org/10.1016/S0960-894X(98) 00021-3
  • [14] Võ VC. (2003), Từ điển thực vật thông dụng,Nhà xuất bản Khoa học Kỹ thuật. 2003;p. 377
  • [15] Đỗ TL. (2005), Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam,Nhà xuất bản Y học. 2005;p. 299–300