Nghiên cứu ứng dụng mô hình nhận dạng biến mờ xác định trọng số thành phần tính dễ bị tổn thương xâm nhập mặn một số xã vùng ven biển sông Mã

Chỉ số đề mục

Lĩnh vực nghiên cứu

Kỹ thuật môi trường và địa chất, địa kỹ thuật

Dạng tài liệu

Tác giả

Nhan đề

Nghiên cứu ứng dụng mô hình nhận dạng biến mờ xác định trọng số thành phần tính dễ bị tổn thương xâm nhập mặn một số xã vùng ven biển sông Mã

Nhan đề tiếng anh

Research on application of fuzzy variables identification patterns to determine the salinity intrusion vulnerability components in some communes in coastal areas of Ma river

Nguồn trích

Khoa học Tài nguyên và Môi trường

Năm xuất bản

2020

Số

32

Trang

105-115

ISSN

0866-7608

Từ khóa

Mô hình nhận dạng biến mờ, Trọng số kết hợp, Tính dễ bị tổn thương, Xâm nhập mặn.

Từ khóa tiếng anh

Fuzzy variables identification patterns, Combined weights, Vulnerability, Saline intrusion.

Tóm tắt

Trong những năm gần đây, vấn đề về rủi ro thiên tai, trong đó có tính dễ bị tổn thương được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu theo hướng đánh giá định lượng bằng phương pháp chỉ số. Đồng thời vấn đề trọng số là một trong những yếu tố quan trọng để xác định mức độ quan trọng của các tiêu chí thành phần trong khi tính toán tính dễ bị tổn thương. Tuy nhiên đa phần các nghiên cứu thường chỉ áp dụng các phương pháp tính trọng số chủ quan hoặc trọng số khách quan. Trọng số chủ quan có hạn chế là phụ thuộc vào phán đoán và nhận thức chủ quan của người đánh giá, trong khi trọng số khách quan lại phụ thuộc nhiều vào dữ liệu của mẫu. Trọng số kết hợp được lồng ghép trong mô hình nhận dạng biến mờ, nhằm hạn chế các nhược điểm của hai phương pháp trên, làm cho kết quả đánh giá gần với thực tế hơn. Bài báo này tập trung nghiên cứu tính toán trọng số kết hợp giữa trọng số chủ quan (phương pháp AHP và phương pháp so sánh nhị phân) và trọng số khách quan (phương pháp Entropy và phương pháp biến mờ) dựa trên nguyên tắc thông tin nhận dạng tối thiểu. Từ đó áp dụng tính trọng số tính dễ bị tổn thương xâm nhập mặn tại một số xã vùng ven biển sông Mã. Kết quả tính toán tại các xã vùng ven biển sông Mã phản ánh rõ mức độ tổn thương trước thiên tai xâm nhập mặn, phù hợp với tình hình thực tế. Điều này chứng tỏ việc áp dụng trọng số kết hợp trong quá trình tính toán là hướng tiếp cận phù hợp.

Tóm tắt tiếng anh

In recent years, using index method for quantitative assessment of natural disaster risks, especially vulnerability has been applied by many scientists. Weighting of criteria is the key issue to determine the importance level of the component criteria in calculating vulnerability. However, most of studies usually apply subjective or objective weight calculation methods. The limited subjective weight is dependent on the assessor’s judgment and subjective perception, while the objective weight is highly dependent on the pattern data. Combined weights are integrated in the fuzzy variables identification patterns, in order to limit the disadvantages of the two above methods, leading to higher the assessment results. This paper focuses on calculating the combination of subjective weights (AHP method and binary comparison method) and objective weights (Entropy method and fuzzy variables method) based on the principle of minimum identity message and then applying to weight for saline intrusion vulnerability in some communes along Ma river. The results showed that the coastal communes of Ma River clearly reflected saline intrusion vulnerability against disasters, consistent with actual situation. This proves that the application of combined weights in the calculation process is the appropriate approach.

Kí hiệu kho

TTKHCNQG, CVv 456

File toàn văn

Xem toàn văn