Tổng quan bối cảnh và giải pháp cho phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn và nông dân

Chỉ số đề mục

Lĩnh vực nghiên cứu

Xã hội học chuyên đề; Khoa học về giới và phụ nữ; Các vấn đề xã hội Nghiên cứu gia đình và xã hội; Công tác xã hội

Dạng tài liệu

Tác giả

Nguyễn Thị Thu Quỳnh, Trần Đức Viên⁽³⁾, Nguyễn Hữu Nhuần, Nguyễn Thị Minh Hiền⁽²⁾, Nguyễn Minh Đức⁽¹⁾, Dương Nam Hà, Nguyễn Thị Minh Thu, Lưu Văn Duy, Lê Phương Nam, Bùi Thị Khánh Hoà, Trần Mạnh Hải, Đặng Nam Phương

Nhan đề

Tổng quan bối cảnh và giải pháp cho phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn và nông dân

Nhan đề tiếng anh

Review on Contexts and Solutions for Sustainable Development of Vietnam’s Agriculture, Rural Economy, and Farmers

Nguồn trích

Khoa học Nông nghiệp Việt Nam

Năm xuất bản

2022

Số

10

Trang

1415 - 1426

ISSN

1859 - 0004

Từ khóa

Chuyển đổi số, Đô thị hoá, Biến đổi khí hậu, Toàn cầu hoá, Phát triển bền vững

Từ khóa tiếng anh

Digital transformation, Urbanization, Climate change, Globalization, Sustainable development

Tóm tắt

Cơ hội và thách thức do bối cảnh chuyển đổi số, đô thị hoá, biến đổi khí hậu và toàn cầu hoá đang làm thay đổi đáng kể khu vực nông nghiệp, nông thôn và nông dân ở các nước trên thế giới và ở Việt Nam. Bài báo là kết quả tổng hợp các phân tích của các tác giả trong và ngoài nước giai đoạn gần đây về tác động của từng bối cảnh đến sự phát triển bền vững của nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Chuyển đổi số được coi là một trong những ưu tiên, là giải pháp rút ngắn khoảng cách thông tin bất đối xứng giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị nông sản. Đô thị hóa góp phần thay đổi đáng kể bộ mặt nông thôn nhưng cũng gây nên hệ lụy và xáo trộn về mặt kinh tế - xã hội. Biến đổi khí hậu đang là thách thức lớn nhất đe doạ năng suất, sản lượng của ngành nông nghiệp và thu nhập của nông dân. Đặc biệt, toàn cầu hoá đang thúc đẩy nông nghiệp thay đổi mạnh mẽ do áp lực từ phía cầu trên thị trường nông sản thế giới. Từ đó, nhóm tác giả cho rằng để phát triển bền vững cần thiết phải thực hiện đồng bộ bốn nhóm giải pháp: hỗ trợ thúc đẩy chuyển đổi số, tận dụng cơ hội từ quá trình đô thị hoá, thích ứng với biến đổi khí hậu và chủ động trong quá trình toàn cầu hoá.

Tóm tắt tiếng anh

Opportunities and challenges recently emerging f-rom the context of digital transformation, urbanization, climate change and globoalization have changed remarkably the role and position of the agriculture, rural economy and farmers. Based on the analysis of recent domestic and foreign studies, the authors clarified the impacts of each context on the sustainable development of the agriculture, rural economy and farmers. Digital transformation is considered as one of the priorities, as a solution to shorten the asymmetric information gap between actors in the value chain of agricultural products. Urbanization contributes significantly to changing the face of rural areas, but also causes socio-economic consequences and disturbances. Climate change is one of the bigest challenges threatening productivity, output of the agricultural sector and income of farmers. In particular, globalization is urging dramatically changes in agricultural production resulting f-rom the demand growth in the world market for agricultural products. Thus, the authors believe that for sustainable development, it is imperative to implement four group solutions synchronously: support to promote digital transformation, take advantage of opportunities f-rom urbanization, adapt to climate change and master the dynamics of the globalization process.

Kí hiệu kho

TTKHCNQG, CTv 169

File toàn văn

Xem toàn văn

Tài liệu tham khảo

[1] Zhong Bo, Shuang Wu, Geng Sun, Ning Wu (2022), Farmers’ Strategies to Climate Change and Urbanization: Potential of Ecosystem-Based Adaptation in Rural Chengdu, Southwest China. International Journal of Environmental Research and Public Health. 19(2): 952.,https://doi.org/10.3390/ijerph19020952
[2] Wolfert S., Ge L., Verdouw C., Bogaardt M.J. (2017), Big Data in Smart Farming - A review. Agricultural Systems. 153: 69-80,https://doi.org/10.1016/j.agsy.2017.01.023.
[3] (2021), Weforum (2021). Coutries rank highest digital competitiveness.,Retrieved f-rom https://www.we forum.org/agenda/2021/09/countries-rank-highestdigital-competitiveness/ on Feb 13, 2022.
[4] Wang S., Bai X., Zhang X., Reis S., Chen D., Xu J., Gu B. (2021), Urbanization can benefit agricultural production with large-scale farming in China. Nat Food. 2: 183-191.,https://doi.org/10.1038/s43016- 021-00228-6
[5] Wan G. (2013), Why urbanization may benefit the environment.,Retrieved f-rom https://www.adb. org/news/op-ed/why-urbanization-may-benefitenvironment-guanghua-wan ngày on July 29, 2022.
[6] Walljasper C. (2019), Agriculture is one of the biggest contributors to climate change. But it can also be a part of the solution.,Retrieved f-rom https://investigatemidwest.org/2019/09/27/agricult ure-is-one-of-the-biggest-contributors-to-climatechange-but-it-can-also-be-a-part-of-the-solution/ on March 15, 2022.
[7] Uziak J., Lorencowicz E. (2017), Sustainable Agriculture. Developing Countries Perspective. pp. 389-394.,
[8] (2020), Green economy,Retrieved f-rom https://www.unep.org/explore-topics/greeneconomy/what-we-do/economic-and-fiscal-policy/ fiscal-policy/policy-analysis-6 on Feb 12, 2022.
[9] Trương Thị Quỳnh Vân (2021), Xuất khẩu sản phẩm nông sản chủ lực của Việt Nam: cơ hội, thách thức trong thời gian tới.,Truy cập từ https://vioit.org.vn/vn/chien-luoc-chinh-sach/xuatkhau-san-pham-nong-san-chu-luc-cua-viet-nam-- co-hoi--thach-thuc-trong-thoi-gian-toi4378.4050.html ngày 20/9/2022
[10] Trần Như Khuyên, Đặng Thanh Sơn (2020), Cách mạng công nghiệp 4.0 trong lĩnh vực nông nghiệp và định hướng phát triển ngành chế biến nông sản thực phẩm ở Việt Nam.,Truy cập từ https://www.vnua.edu.vn/tin-tuc-su-kien/nghiencuu-khoa-hoc/cach-mang-cong-nghiep-4.0-trong-linh-vuc-nong-nghiep-va-dinh-huong-phat-triennganh-che-bien-nong-san-thuc-pham-o-viet-nam51190 ngày 11/12/2021.
[11] Trần Hồng Thái, Ngô Tiền Giang, Mai Văn Khiêm, Đỗ Tiễn Anh (2022), Thực trạng và giải pháp bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, bảo đảm phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững ở Việt Nam (Phần 2).,Truy cập từ: http://hdll.vn/vi/nghien-cuu---traodoi/thuc-trang-va-giai-phap-bao-ve-moi-truongthich-ung-voi-bien-doi-khi-hau-phong-chongthien-tai-bao-dam-phat-trien-nong-nghiep-nongthon-ben-vung-o-viet-nam-phan-2.html ngày 30/3/2022.
[12] Trần Đức Viên (2020), Nông nghiệp Việt Nam: những vấn đề tồn tại.,Truy cập từ https://tiasang.com.vn/- quan-ly-khoa-hoc/Nong-nghiep-Viet-Nam-Nhungvan-de-ton-tai-26635 ngày 15/7/2021.
[13] (2021), Thông cáo báo chí về kết quả điều tra nông thôn, nông nghiệp giữa kỳ năm 2022.,Truy cập từ https://www.gso.gov.vn/du-lieuva-so-lieu-thong-ke/2021/06/thong-cao-bao-chive-ket-qua-dieu-tra-nong-thon-nong-nghiep-giuaky-nam-2020/ ngày 12/02/2022.
[14] Thủ tướng Chính phủ (2022), Quyết định số 150/QĐTTg ngày 28/01/2022 phê duyệt Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn giai đoạn 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Hà Nội.,
[15] Thornton P., Dinesh D., Cramer L., Loboguerrero A.M., Campbell B (2018), Agriculture in a changing climate: Keeping our cool in the face of the hothouse. Outlook on Agriculture. 47(4): 283-290.,https://doi.org/10.1177/0030727018815332
[16] Sati V., DENG Wei, Lu Yafeng, Shaoyao Zhang, WAN Jiangjun, Song Xueqian (2018), Urbanization and Its Impact on Rural Livelihoods: A Study of Xichang City Administration, Sichuan Province, China.,Chinese Journal of Urban and Environmental Studies. 05. 1750028. 10.1142/S2345748117500282
[17] Sachs J.D., Schmidt-Traub G., Mazzucato M., Messner D., Nakicenovic N., Rockström J. (2019), Six Transformations to achieve the Sustainable Development Goals.,Nat Sustain. 2: 805-814. https://doi.org/10.1038/s41893-019-0352-9.
[18] Robinson Guy M. (2018), Globalization of Agriculture. Annual Review of Resource Economics. 10(1): 133-160,http://dx.doi.org/10.1146/annurevresource-100517-023303
[19] Polackova H. (2020), Socio-economic Consequences of Globalization in Agriculture in Relation to Social Responsibility,SHS Web of Conferences. The 19th International Scientific Conference Globalization and its Socio-Economic Consequences 2019 - Sustainability in the GlobalKnowledge Economy. Volume 74. 04020. 6pps. https://doi.org/10.1051/shsconf/20207404020
[20] Nugroho A.D. & Lakner Z. (2022), Impact of economic globalisation on agriculture in developing countries: A review. Agric. Econ. Czech. 68: 180-188.,
[21] Nugroho A.D., Bhagat P.R., Magda R. & Lakner Z. (2021), The impacts of economic globalization on agricultural value added in developing countries.,PLoS ONE 16(11): e0260043. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0260043
[22] Norman W., MacDonald C. (2004), Getting to the Bottom of “Triple Bottom Line”,Business Ethics Quarterly. 14(2): 243-262.
[23] Nguyễn Tuấn Sơn, Nguyễn Anh Đức, Đặng Nam Phương (2021), Bài học kinh nghiệm triển khai nông nghiệp số ở một số quốc gia châu Á,Kỷ yếu Hội thảo Phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn trong bối cảnh chuyển đổi số. Khoa Kinh tế và phát triển nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, ngày 11/12/2021. Hà Nội.
[24] Nguyễn Thị Thu Quỳnh, Ngô Minh Hải, Trần Đức Trí, Nguyễn Tất Thắng (2021), Lao động ngành nông nghiệp trước thách thức chuyển đổi sang nền kinh tế số,Kỷ yếu Hội thảo “Phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn trong bối cảnh chuyển đổi số”. Khoa Kinh tế và phát triển nông thôn. Học viện Nông nghiệp Việt Nam, ngày 11/12/2021. Hà Nội
[25] Nguyễn Thị Minh Hiền, Nguyễn Hữu Nhuần, Nguyễn Thị Hải Ninh, Nguyễn Thị Thiêm, Đỗ Thị Thanh Huyền, Lê Thị Thanh Loan & Nguyễn Viết Đăng (2021), Đổi mới thể chế, chính sách thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng 4.0. Chuyên đề số 5, nhằm phục vụ Tổng kết nghị quyết 26-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; và xây dựng Nghị quyết Tam nông mới. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.,
[26] Ngo-Duc T., Nguyen MH., Pannier E., Woillez M.N., Drogoul A., Huynh T.P.L, Le T.T., Nguyen T.T.H., Nguyen T.T., Nguyen T.A., Thomas F., Truong C.Q., Vo Q.T., Vu. C.T. (2021), Climate change in Viet Nam; Impacts and adaptation. A COP26 assessment report of the GEMMES Viet Nam project. Paris. Agence Française de Développement,
[27] Ngô Thị Thu Hà (2017), Phát triển nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu trên thế giới và hàm ý cho Việt Nam,Tạp chí Khoa học Xã hội Việt Nam. 11: 23-32
[28] Mellor J. (2002), The Impacts of Globalisation on the Role of Agriculture presented at the Expert Consultation on Trade and Food Security: Conceptualizing the Linkages. 11-12 July 2002, Rome,
[29] Knaap G.J., Chakraborty A. (2007), Comprehensive Planning for Sustainable Rural Development,Journal of Regional Analysis and Policy. 37
[30] Gong C., Ribiere V. (2021), Developing a unified definition of digital transformation,Technovation, 102 (102217)
[31] Germanwatch (2020), Climate change performance index 2020,Retrieved f-rom: https://ccpi.org/ on March 15, 2022
[32] Germanwatch (2019), Climate change performance index 2019,Retrieved f-rom: https://ccpi.org/ on March 15, 2022
[33] Flint R.W (2013), Practice of Sustainable Community Development,Springer Science + Business Media New York, DOI 10.1007/978-1-4614-5100-6_2.
[34] (2020), New skills for digital farming,A report in EIP-AGRI Seminar
[35] Đỗ Kim Chung (2021), Chuyển đổi số trong nông nghiệp,Kỷ yếu Hội thảo phát triển nông nghiệp nông thôn trong bối cảnh chuyển đổi số, Khoa Kinh tế và phát triển nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Ngày 11/12/2021. Hà Nội
[36] Đỗ Hương (2022), Biến đổi khí hậu là thách thức cấp bách với ngành nông nghiệp Asean,Truy cập từ https://baochinhphu.vn/bien-doi-khi-hau-la-thachthuc-cap-bach-voi-nganh-nong-nghiep-asean102220506091848304.htm ngày 30/3/2022.
[37] Dayýoðlu M.A., Turker U. (2021), Digital Transformation for Sustainable Future - Agriculture 4.0: A review,Journal of Agricultural Sciences. 27(4): 373-399. DOI: 10.15832/ankutbd.986431.
[38] (2017), Climate-Smart Agriculture in Viet Nam. CSA Country Profiles for Asia Series. Washington, D.C.,
[39] (2021), Dự thảo Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn bền vững giai đoạn 2021- 2030 và tầm nhìn đến 2050. Hà Nội.,
[40] Beckers V., Poelmans L., Van Rompaey A., Dendoncker N. (2020), The impact of urbanization on agricultural dynamics: a case study in Belgium,Journal of Land Use Science, 15:5: 626-643. DOI: 10.1080/1747423X.2020.1769211
[41] (2008), Nghị quyết số 26-NQ/TW hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành trung ương khoá X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Ngày 05/08/2008. Hà Nội,
[42] (2022), Nghị quyết số 19-NQ/TW hội nghị lần thứ năm, về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ngày 16/6/2022. Hà Nội,
[43] Balasubramanian R., Choi S.C (2010), Urbanization, population pressure and agricultural intensification: evidences f-rom Tamil Nadu in India.,Journal of Rural Development. 32(2): 87-108.
[44] Avery L.J., Regmi M.B., Joshi G.R., Rudra C., Mohanty C. (2017), Rural-Urban Connectivity in Achieving Sustainable Regional Development,Background paper for the Intergovernmental Tenth Regional Environmentally Sustainable Transport (EST) Forum in Asia. For the plenary Session 3: Rural-Urban Connectivity in Achieving Sustainable Regional Development. 14-16 March, 2017, Vientiane.