Nghiên cứu được thực hiện nhằm theo dõi biến động không gian đê bao tác động đến cơ cấu mùa vụ lúa và đánh giá sự thay đổi cơ cấu mùa vụ lúa trong và ngoài đê bao vùng Tứ giác Long Xuyên (TGLX) giai đoạn 2005-2020, làm cơ sở đánh giá thực trạng kiểm soát lũ và xu thế thay đổi sản xuất lúa của vùng trong tương lai. Nghiên cứu sử dụng ảnh viễn thám LANDSAT và áp dụng phương pháp tính toán chỉ số nước (NDWI) và trích rút đường bờ nhằm xác định hiện trạng đê bao vùng TGLX, đồng thời kết hợp chuỗi ảnh chỉ số thực vật khác biệt chuẩn hóa (NDVI) trên dữ liệu ảnh MODIS nhằm xác định cơ cấu mùa vụ lúa năm 2005 và 2020. Kết quả cho thấy, chiều dài đê bao tăng 1.910,15 km so với năm 2005 và diện tích tự nhiên phân bố trong vùng đê bao tăng lên 123.020,31 ha (chiếm 24,63% diện tích tự nhiên của vùng) giai đoạn 2005-2020. Sự chuyển dịch cơ cấu canh tác trong vùng dưới tác động của đê bao ngăn lũ có xu thế chuyển đổi từ các loại cây trồng khác sang canh tác lúa 3 vụ. Cụ thể, tổng diện tích các loại hình canh tác khác chuyển sang canh tác lúa 3 vụ là 90.904,77 ha, chiếm 51,92% tổng diện tích chuyển đổi cơ cấu của các loại hình canh tác, tập trung ở các huyện có diện tích đê bao lớn như Thoại Sơn, Châu Phú, Châu Thành (tỉnh An Giang). Kết quả nghiên cứu góp phần hỗ trợ công tác quản lý môi trường và định hướng xu thế sản xuất lúa của vùng trong thời gian tới.

The study was conducted to monitor spatial fluctuations of dikes affecting the rice crop structure and evaluate changes in rice crop structure inside and outside the dikes in the Long Xuyen Quadrangle in the period 2005-2020. That serves as a basis for assessing the current status of flood control and the changing trend of rice production in the region in the future. The study uses LANDSAT images and applies the normalized difference water index (NDWI) and shoreline extraction to determine the current condition of dikes in the Long Xuyen Quadrangle region, while combining a series of normalized difference vegetation index (NDVI) on moderate resolution imaging spectroradiometer (MODIS) image data to determine the structure of rice crops in 2005 and 2020. The results show that the embankment length increased by 1,910.15 km compared to 2005 and the natural embankment area increased to 123,020.31 ha (accounting for 24.63% of the area’s natural area) in the period 2005-2020. The farming system in the study area impacted by flood prevention dike changes from other crops to triple-rice crop cultivation. Specifically, the total area of the other cultivation types converted into triple-rice crop cultivation is 90,904.77 ha, accounting for 51.92% of the total area of structural transformation of farming types, concentrated in districts with large dike areas such as Thoai Son, Chau Phu, and Chau Thanh districts (An Giang province). The research results contribute to supporting environmental management and orienting rice production trends in the region in the future.