Theo Bách khoa thư mỏ thì tâm thủc, đôi khi được gọi tắt là tâm, là từ chỉ chung cho các khía cạnh của trí tuệ và ý thức, thể hiện trong các kết hợp của tư duy, tri giác, trí nhớ, cảm xúc, ý muốn, và trí tưởng tượng; tâm thức cùng có thể hiểu là dòng ý thức. Tâm thức là một thuật ngữ được dùng nhiều trong tôn giáo, nhất là Phật giáo. Bổi vậy muốn hiểu ảnh hưởng của tín ngưỡng, tôn giáo đối với tâm thức người Việt trước tiên cần hiểu tín ngưỡng, tôn giáo có những giá trị cơ bản nào và những giá trị đó ảnh hưởng hay đi vào tâm thức người Việt như thế nào qua các khía cạnh trí tuệ, tư duy (nhận thức, chân lý), khía cạnh cảm xúc, ý muốn, tưởng tượng (diễn tả, thẩm mỹ, hình thức) và cuối cùng là khía cạnh luân lý, đạo đức, lối sống.