



- Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam
03
Lịch sử thế giới; Lịch sử từng nước, từng vùng; từng khu vực
BB
Nguyễn Tất Thắng
La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp - kẻ sĩ thức thời trong bối cảnh Đại Việt cuối thế kỷ XVIII
La Son Phu tu Nguyen Thiep - An intellectual who understood the times in the context of Dai Viet in the late 18th century
Khoa học và Công nghệ Việt Nam
2025
4
75-80
1859-4794
Cuối thế kỷ XVIII, cả Đàng Trong và Đàng Ngoài đều rơi vào khủng hoảng trầm trọng. Phong trào nông dân nổ ra mạnh mẽ là chất xúc tác quan trọng tạo nên những biến động lớn của xã hội Đại Việt. Tuy tình hình chính trị - xã hội đầy bất ổn như vậy, nhưng đây lại là thời kỳ nở rộ của các nhà tư tưởng lớn với khát vọng đứng ra “kinh bang tế thế”, như: Lê Quý Đôn, Lê Hữu Trác, Ngô Thời Nhậm… Trong đó, La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp là một nhân vật tiêu biểu. Tư tưởng và hành động của ông thể hiện tư duy của một kẻ sĩ thức thời trước thời cuộc, đề cao việc đem sở học của mình ra cứu nước, giúp đời thay vì trung quân một cách mù quáng. Nhất là trong mối quan hệ với vị “anh hùng áo vải” Nguyễn Huệ - Quang Trung, La Sơn Phu tử đã có một mối giao tình đặc biệt: vừa là người hỗ trợ, vừa là thầy, vừa là một tri kỷ… đã góp công lớn cho triều đại của vua Quang Trung trong buổi đầu xây dựng vương triều.
In the late 18th century, Dang Trong and Dang Ngoai fell into a serious crisis. The intense outbreak of the peasant movement was an important catalyst that cre-ated major changes in Dai Viet society. Although the political and social situation was unstable, this was the blooming period of great thinkers with the aspiration of “serve the country and contribute to society”, such as Le Quy Don, Le Huu Trac, and Ngo Thi Nham... Among them, La Son Phu tu Nguyen Thiep is a special c-haracter. His thoughts and actions reflected the mindset of an intellectual who was in tune with the times, promoting the use of his knowledge to save the country and help life rather than being blindly loyal to the King. Especially in his relationship with “The hero in plain clothing” Quang Trung, La Son Phu tu had a special relationship: he was both a servant, a teacher, and a confidant... and made a great contribution to the reign of King Quang Trung during the early days of building the dynasty.
TTKHCNQG, CVv 8