Giải trình tự toàn bộ vùng mã hóa chẩn đoán xác định một bệnh nhân Việt Nam với rối loạn chu trình chuyển hóa urê khởi phát muộn

Chỉ số đề mục

Lĩnh vực nghiên cứu

Kỹ thuận chẩn đoán bệnh

Dạng tài liệu

Tác giả

Nguyễn Ngọc Lan, Nguyễn Ngọc Khánh, Vũ Chí Dũng⁽¹⁾, Nguyễn Thị Thu Hường, Nguyễn Huy Hoàng

Nhan đề

Giải trình tự toàn bộ vùng mã hóa chẩn đoán xác định một bệnh nhân Việt Nam với rối loạn chu trình chuyển hóa urê khởi phát muộn

Nhan đề tiếng anh

Nguồn trích

Tạp chí Công nghệ Sinh học - Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam

Năm xuất bản

2020

Số

2

Trang

209-221

ISSN

1811-4989

Từ khóa

Triệu chứng, Lâm sàng, Chuyển hóa, Ure, Giải trình tự, Chẩn đoán

Từ khóa tiếng anh

Tóm tắt

Nghiên cứu của chúng tôi miêu tả về một trẻ nữ, nhập viện lần đầu lúc 26 tháng tuổi với các triệu chứng lâm sàng như nôn mửa, sốt, hôn mê và liệt bên phải. Kết quả xét nghiệm sinh hóa cho thấy bệnh nhân có nồng độ amoniac và lactate cao, tăng glutamine, tăng transaminase và rối loạn đông máu. Bệnh nhân được chẩn đoán sơ bộ mắc rối loạn chu trình chuyển hóa urê. Nhóm rối loạn này gây ra bởi đột biến trên tám gen điều hòa sinh tổng hợp các enzyme và đồng yếu tố trong chuyển hóa urê. Giải trình tự toàn bộ vùng mã hóa được áp dụng để sàng lọc các biến thể gây bệnh trong tám gen trên khi bệnh nhân được 6 tuổi. Kết quả phát hiện một đột biến mất bộ ba kết thúc c.1065A>G ở trạng thái dị hợp tử trên gen OTC là biến thể tiềm năng gây bệnh ở bệnh nhân. Đột biến c.1065A>G làm thay thế bộ ba kết thúc thành tryptophan, dẫn đến kéo dài thêm 14 amino acid trên protein ornithine transcarbamylase (OTC). Kết quả giải trình tự đoạn gen OTC chứa đột biến c.1065A>G bằng phương pháp Sanger trong gia đình bệnh nhân cho thấy đột biến này là đột biến mới phát sinh do không xuất hiện ở bố mẹ và anh trai bệnh nhân. Đột biến c.1065A>G được đánh giá là gây bệnh theo hướng dẫn của Hiệp hội Bệnh học Phân tử và Hiệp hội Di truyền Y học Hoa Kỳ với 1 tiêu chí gây bệnh mức độ mạnh (PS2), 3 tiêu chí gây bệnh mức độ thường (PM2, PM4 and PM5) và 1 tiêu chí gây bệnh mức hỗ trợ (PP2). Bệnh thiếu hụt enzyme OTC là bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể X, tuy nhiên khoảng 15% phụ nữ mang biến thể dạng dị hợp tử có biểu hiện bệnh ở thể khởi phát muộn. Do dó, kết hợp kết quả lâm sàng với sinh hóa và di truyền, bệnh nhân được chuẩn đoán xác đinh là mặc bệnh thiếu hụt enzyme OTC, một loại bệnh trong rối loạn chu trình chuyển hóa urê.

Tóm tắt tiếng anh

Kí hiệu kho

TTKHCNQG, CVv 262

File toàn văn

Xem toàn văn

Tài liệu tham khảo

[1] Zhao M, Hou L, Teng H, Li J, Wang J, Zhang K, Yang L (2019), Whole-exome sequencing identified a novel compound heterozygous genotype in ASL in a Chinese Han patient with argininosuccinate lyase deficiency.,Biomed Res Int 2019: 3530198.
[2] Yan B, Wang C, Zhang K, Zhang H, Gao M, Lv Y, Li X, Liu Y, Gai Z (2019), Novel neonatal variants of the carbamoyl phosphate synthetase 1 deficiency: two case reports and review of literature.,Front Genet 10: 718.
[3] Tuchman M, Jaleel N, Morizono H, Sheehy L, Lynch MG (2002), Mutations and polymorphisms in the human ornithine transcarbamylase gene.,Hum Mutat 19: 93–107
[4] Storkanova G, Vlaskova H, Chuzhanova N, Zeman J, Stranecky V, Majer F, Peskova K, Luksan O, Jirsa M, Hrebicek M, Dvorakova L (2013), Ornithine carbamoyltransferase deficiency: molecular c-haracterization of 29 families.,Clin Genet 84: 552– 559.
[5] Stone WL, Basit H, Jaishankar GB (2020), Urea cycle disorders.,In: StatPearls. StatPearls Publishing, Treasure Island (FL)
[6] Silvera-Ruiz SM, Arranz JA, Häberle J, Angaroni CJ, Bezard M, Guelbert N, Becerra A, Peralta F, de Kremer RD, Laróvere LE (2019), Urea cycle disorders in Argentine patients: clinical presentation, biochemical and genetic findings.,Orphanet J Rare Dis 14:203.
[7] Salfati EL, Spencer EG, Topol SE, Muse ED, Rueda M, Lucas JR, Wagner GN, Campman S, Topol EJ, Torkamani A (2019), Re-analysis of whole-exome sequencing data uncovers novel diagnostic variants and improves molecular diagnostic yields for sudden death and idiopathic diseases. Genet Med 11: 83.,
[8] Ric-hards S, Aziz N, Bale S, Bick D, Das S, Gastier-Foster J, Grody WW, Hegde M, Lyon E, Spector E, Voelkerding K, Rehm HL (2015), Standards and guidelines for the interpretation of sequence variants: a joint consensus recommendation of the American College of Medical Genetics and Genomics and the Association for Molecular Pathology.,Genet Med 17: 405–423.
[9] Lin Y, Gao H, Lu B, Zhou S, Zheng T, Lin W, Zhu L, Jiang M, Fu Q (2019), Citrullinemia type I is associated with a novel splicing variant, c.773 + 4A > C, in ASS1: a case report and literature review.,BMC Med Genet 20: 110.
[10] Hediger N, Landolt MA, Diez-Fernandez C, Huemer M, Häberle J (2018), The impact of ammonia levels and dialysis on outcome in 202 patients with neonatal onset urea cycle disorders.,J Inherit Metab Dis 41: 689–698.
[11] Hamby SE, Thomas NS, Cooper DN, Chuzhanova N (2011), A meta-analysis of single base-pair substitutions in translational termination codons (“nonstop” mutations) that cause human inherited disease.,Hum Genomics 5: 241.
[12] Gropman AL, Summar M, Leonard JV (2007), Neurological implications of urea cycle disorders.,J Inherit Metab Dis 30: 865–879.
[13] Grauw TJ de, Smit LME, Brockstedt M, Meijer Y, Moorsel J v d K, Jakobs C (1990), Acute hemiparesis as the presenting sign in a heterozygote for ornithine transcarbamylase deficiency.,Neuropediatrics 21: 133–135.
[14] Gallagher RC, Lam C, Wong D, Cederbaum S, Sokol RJ (2014), Significant hepatic involvement in patients with ornithine transcarbamylase deficiency.,J Pediatr 164: 720-725.e6.
[15] Endo F, Matsuura T, Yanagita K, Matsuda I (2004), Clinical manifestations of inborn errors of the urea cycle and related metabolic disorders during childhood.,J Nutr 134: 1605S-1609S.
[16] Climent C, García-Pérez MÁ, Sanjurjo P, Ruiz-Sanz J-I, Vilaseca MA, Pineda M, Campistol J, Rubio V (1999), Identification of a cytogenetic deletion and of four novel mutations (Q69X, I172F, G188V, G197R) affecting the gene for ornithine transcarbamylase (OTC) in Spanish patients with OTC deficiency.,Hum Mutat 14: 352–353.
[17] Choi R, Park H-D, Yang M, Ki C-S, Lee S-Y, Kim J-W, Song J, Chang YS, Park WS (2017), Novel pathogenic variant (c.580C>T) in the CPS1 gene in a newborn with carbamoyl phosphate synthetase 1 deficiency identified by whole exome sequencing.,Ann Lab Med 37: 58–62.
[18] Caldovic L, Abdikarim I, Narain S, Tuchman M, Morizono H (2015), Genotype–phenotype correlations in ornithine transcarbamylase deficiency: a mutation up-date.,J Genet Genomics 42: 181–194.
[19] Brassier A, Gobin S, Arnoux JB, Valayannopoulos V, Habarou F, Kossorotoff M, Servais A, Barbier V, Dubois S, Touati G, Barouki R, Lesage F, Dupic L, Bonnefont JP, Ottolenghi C, De Lonlay P (2015), Long-term outcomes in ornithine transcarbamylase deficiency: a series of 90 patients.,Orphanet J Rare Dis 10: 58.
[20] Batshaw ML, Msall M, Beaudet AL, Trojak J (1986), Risk of serious illness in heterozygotes for ornithine transcarbamylase deficency.,J Pediatr 108: 236–241.
[21] Ah Mew N, Simpson KL, Gropman AL, Lanpher BC, Chapman KA, Summar ML (2017), Urea cycle disorders overview. In: Adam MP, Ardinger HH, Pagon RA, Wallace SE, Bean LJ, Stephens K, Amemiya A (eds) GeneReviews®.,University of Washington, Seattle, Seattle (WA)