BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
HỆ THỐNG THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

Lọc theo danh mục
  • Năm xuất bản
    Xem thêm
  • Lĩnh vực
liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  21,901,715
  • Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam

Các khoa học trái đất và môi trường liên quan

Bùi Văn Bắc(1)

Vai trò của rừng thứ sinh trong việc bảo tồn đa dạng quần xã bọ hung ở hệ sinh thái núi đá vôi Việt Nam

Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam

2020

8

13-18

1859-4794

Bọ hung, Hệ sinh thái núi đá vôi, Rừng thứ sinh

Mặc dù rừng thứ sinh chiếm 1/2 tổng diện tích rừng nhiệt đới còn lại trên thế giới, nhưng giá trị bảo tồn đa dạng sinh học của chúng còn ít được biết đến. Nghiên cứu này được thực hiện để đánh giá vai trò của rừng thứ sinh trong việc bảo tồn đa dạng quần xã bọ hung ở hệ sinh thái núi đá vôi Việt Nam. Tổng số 60 bẫy hố có mồi nhử đã được thiết lập để điều tra quần xã bọ hung ở rừng thứ sinh lâu năm (>40 năm) và rừng nguyên sinh thuộc khu vực Vườn quốc gia (VQG) Pia Oắc (Cao Bằng) và Khu bảo tồn thiên nhiên (KBTTN) Pù Luông (Thanh Hóa). Nghiên cứu đã xác định được 38 loài bọ hung từ 1.266 cá thể ở hai khu vực nghiên cứu. Kết quả phân tích từ các mô hình tuyến tính tổng quát (GLM) cho thấy, không có sự khác biệt về số lượng loài, số lượng cá thể và sinh khối của quần xã bọ hung giữa rừng nguyên sinh và thứ sinh ở cả hai khu vực nghiên cứu. Phát hiện này mang lại hy vọng cho việc phục hồi các quần xã bọ hung trong quá trình diễn thế rừng. Tuy nhiên, cấu trúc quần xã bọ hung chỉ ra sự khác nhau ý nghĩa giữa hai kiểu rừng này theo phân tích hoán vị phương sai (PERMANOVA) (Pia Oắc F=8,92, p<0,001; Pù Luông F=6,78, p<0,001). Đặc biệt, sự suy giảm số lượng của nhóm bọ hung “đào hang” có kích thước lớn ở rừng thứ sinh có thể làm giảm khả năng di dời phân động vật của quần xã bọ hung, một chức năng sinh thái quan trọng trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới.

TTKHCNQG, CVv 8

Xem toàn văn
  • [1] T.H. Larsen, A. Lopera, A. Forsyth (2008), Understanding trait-dependent community disassembly: dung beetles, density functions, and forest fragmentation,Conserv. Biol., 22, pp.1288-1298
  • [2] S.B. Peck, A. Forsyth (1982), Composition, structure, and competitive behaviour in a guild of Ecuadorian rain forest dung beetles (Coleoptera; Scarabaeidae),Can. J. Zool., 60, pp.1624-1634
  • [3] H. Howden, V. Nealis (1978), Observations on height of perching in some tropical dung beetles (Scarabaeidae),Biotropica, 10, pp.43-46
  • [4] A.J. Davis, et al. (2001), Dung beetles as indicators of change in the forests of northern Borneo,J. Appl. Ecol., 38, pp.593-616
  • [5] L. Hayes, et al. (2009), Rapid assessments of tropical dung beetle and butterfly assemblages: contrasting trends along a forest disturbance gradient,Insect Conservation and Diversity, 2, pp.194-203
  • [6] C.H. Scholtz, A.L.V. Davis, U. Kryger (2009), Evolutionary biology and conservation of dung beetles,Pensoft Sofia-Moscow
  • [7] J. Oksanen, et al. (2017), Vegan: Community Ecology Package,R package version 2.4-5, https://CRAN.R-project.org/packages=vegan
  • [8] A. Chao (1984), Non-Parametric estimation of the Nnumber of classes in a population,Scandinavian Journal of Statistics, 11, pp.265-270
  • [9] R. Core Team (2017), R: A language and environment for statistical computing,https://www.R-project.org/ (accessed 15 May 2017)
  • [10] O.N. Kabakov, A. Napolov (1999), Fauna and ecology of Lamellicornia of subfamily Scarabaeinae of Vietnam and some parts of adjacent countries: South China, Laos, and Thailand,Latvijas Entomologs, 37, pp.58-96
  • [11] V.B. Bui, T. Ziegler, M. Bonkowski (2019b), Morphological traits reflect dung beetle response to land use changes in tropical karst ecosystems of Vietnam,Ecological Indicators, 108, pp.1-9
  • [12] V.B. Bui, T. Ziegler, M. Bonkowski (2019a), Checklist of beetles in the subgenus Copris (Paracopris) Balthasar f-rom Asia with description of a new species, and redescription of Copris (Paracopris) punctulatus Wiedemann (Coleoptera: Scarabaeidae: Scarabaeinae),Zootaxa, 4712(1), pp.51-64
  • [13] V.B. Bui, K. Dumack, M. Bonkowski (2018), Two new species and one new record for the genus Copris (Coleoptera: Scarabaeidae: Scarabaeinae) f-rom Vietnam with a key to Vietnamese species,Eur. J. Entomol., 115, pp.167-191
  • [14] V.B. Bui, M. Bonkowski (2018), Synapsis puluongensis sp. nov. and new data on the poorly known species Synapsis horaki (Coleoptera: Scarabaeidae) f-rom Vietnam with a key to Vietnamese species,Acta Entomol. Musei Nationalis Pragae, 58, pp.407-418
  • [15] V.B. Bui (2019), Effects of land use change on Coprini dung beetles in tropical karst ecosystems of Puluong Nature Reserve,VNU Journal of Science: Natural Sciences and Technology, 35(4), pp.42-54
  • [16] M. Schilthuizen, et al. (2005), Effects of karst forest degradation on pulmonate and prosobranch land snail communities in Sabah, Malaysian Borneo,Conservation Biology, 19, pp.949-954
  • [17] R. Clements, et al. (2006), Limestone karsts of Southeast Asia: imperiled arks of biodiversity,BioScience, 56, pp.733-742
  • [18] E. Nichols, et al. (2007), Global dung beetle response to tropical forest modification and fragmentation: a quantitative literature review and meta-analysis,Biological Conservation, 137, pp.1-19
  • [19] K. Vulinec, et al. (2006), Primate and dung beetle communities in secondary growth rain forests: implications for conservation of seed dispersal systems,International Journal of Primatology, 27, pp.855-879
  • [20] I. Quintero, T. Roslin (2005), Rapid recovery of dung beetle communities following habitat fragmentation in central Amazonia,Ecology, 12, pp.3303-3311
  • [21] K. Vulinec (2002), Dung beetle communities and seed dispersal in primary forest and disturbed land in Amazonia,Biotropica, 34, pp.297-309
  • [22] Shahabuddin, et al. ((2005), Changes of dung beetle communities f-rom rainforests towards agroforestry systems and annual cultures in Sulawesi (Indonesia),Biodiversity and Conservation, 14, pp.863-877
  • [23] S. Boonrotpong, et al. (2004), Species composition of dung beetles in the primary and secondary forests at Ton Nga Chang Wildlife Sanctuary,ScienceAsia, 30, pp.59-65
  • [24] K. Vulinec (2000), Dung beetles (Coleoptera: Scarabaeidae), monkeys, and conservation in Amazonia,Florida Entomol., 83(3), pp.229-241
  • [25] C.A. Harvey, J. Gonzalez, E. Somarriba (2006), Dung beetle and terrestrial mammal diversity in forests, indigenous agroforestry systems and plantain monocultures in Talamanca, Costa Rica,Biodivers. Conserv., 15, pp.555-585
  • [26] A. Estrada, D.A. Anzures, R. Coates-Estrada (1999), Tropical rain forest fragmentation, howler monkeys (Alouatta palliata), and dung beetles at Los Tuxtlas. Mexico,Am. J. Primatol., 48, pp.253-262
  • [27] H. Enari, S. Koike, H. Sakamaki (2013), Influences of different large mammalian fauna on dung beetle diversity in beech forests,J. Insect. Sci., 13(54), pp.1-13
  • [28] E. Andresen, S.G.W. Laurance (2007), Possible indirect effects of mammal hunting on dung beetle assemblages in Panama,Biotropica, 39, pp.141-146
  • [29] D.C. Osberg, et al. (1994), Habitat specificity in African dung beetles: the effect of soil type on the survival ofdung beetle immatures (Coleoptera: Scarabaeidae),Tropical Zoology, 7, pp.1-10
  • [30] P.M. Farias, et al (2015), Response of the copro-necrophagous beetle (Coleoptera: Scarabaeinae) assemblage to a range of soil c-haracteristics and livestock management in a tropical landscape,Journal of Insect Conservation, 19, pp.947-960
  • [31] W. Beiroz, et al. (2017), Dung beetle community dynamics in undisturbed tropical forests: implications for ecological evaluations of land-use change,Insect Conservation and Diversity, 10, pp.94-106
  • [32] T. Tixier, et al (2015), Lumaret, Species-specific effects of dung beetle abundance on dung removal and leaf litter decomposition,Acta Oecologica, 69, pp.31-34
  • [33] E. Nichols (2013), Fear begets function in the ‘brown’ world of detrital food webs,Journal of Animal Ecology, 82(4), pp.717-720
  • [34] R.C. Campos, M.I.M. Hernández (2013), Dung beetle assemblages (Coleoptera, Scarabaeinae) in Atlantic forest fragments in southern Brazil,Revista Brasileira de Entomologia, 57(1), pp.47-54
  • [35] R.P. Salomão, et al. (2018), Landscape structure and composition define the body condition of dung beetles (Coleoptera: Scarabaeinae) in a fragmented tropical rainforest,Ecol. Indic., 88(2018), pp.144-151
  • [36] C. Costa, et al. (2017), Variegated tropical landscapes conserve diverse dung beetle communities,PeerJ, 5(e3125), pp.1-22
  • [37] I. Hanski, Y. Cambefort (1991), Dung beetle ecology,Princeton University Press, pp.1-481