Từ kết quả nghiên cứu theo hướng tiếp cận văn hóa sử(historical anthropology/nhân loại học lịch sử) trong nhiều nămqua về hệ thống Tam Phủ - Tứ Phủ gắn với vũ trụ quan của ngườiViệt, chúng tôi đã đi đến nhận thức về vị trí quan yếu trong chủ đềnày của nguồn tư liệu Phương Tây và tư liệu Quốc ngữ thời kỳ sớm[Chu Xuân Giao 2010a, 2015a, 2015b]. “Thời kỳ sớm” được tínhtừ khoảng giữa thế kỷ XVII đến giữa thế kỷ XIX, và trước năm1858. Nếu như thuật ngữ Bà chúa Liễu Hạnh - vị thần thường đượcxem là thuộc về thiên phủ - chính thức xuất hiện trong tư liệu quanphương của Phương Tây vào các thập niên 1820-1840, mà khâuchuẩn bị cơ sở được diễn ra bắt đầu từ thập niên 1750, thì đặcbiệt thú vị, ghi chép về các phủ trong bộ Tam Phủ (Thiên Phủ,Địa Phủ, Thủy Phủ) lại xuất hiện rất sớm, gắn ngay với những ấnphẩm đầu thập niên 1650 của giáo sĩ Đắc Lộ. Bài viết này khảosát về kết cấu và nội dung của bộ Tam Phủ trong mảng tư liệuPhương Tây và Quốc ngữ thời kỳ sớm, mà trọng tâm là các tácphẩm của nhóm Đắc Lộ (khoảng giữa thế kỷ XVII), nhóm Thecla(giữa thế kỷ XVIII), và kết thúc với bộ đại từ điển về tôn giáo thếgiới xuất bản ở Châu Âu vào nửa cuối thế kỷ XIX.