Đánh giá tác động của cộng đồng dân cư đến sinh cảnh sống của quần thể Voọc mũi hếch (rhinopithecus avunculus) ở huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang

Chỉ số đề mục

34

Lĩnh vực nghiên cứu

Sinh thái học

Dạng tài liệu

Tác giả

Nguyễn Thị Lan Anh⁽²⁾, Nguyễn Đức Trung, Nguyễn Xuân Đặng⁽¹⁾

Nhan đề

Đánh giá tác động của cộng đồng dân cư đến sinh cảnh sống của quần thể Voọc mũi hếch (rhinopithecus avunculus) ở huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang

Nhan đề tiếng anh

An Assessment of Impacts of Local Communities on the Habitat of the Tonkin Snub-nosed Monkey (Rhinopithecus avunculus) Population in Quan Ba District, Ha Giang Province

Nguồn trích

Tạp chí Khoa học tự nhiên và công nghệ – Đại học Quốc gia Hà Nội

Năm xuất bản

2023

Số

02

Trang

83-92

ISSN

2615-9317

Từ khóa

Voọc mũi hếch, Sinh cảnh, Cộng đồng dân cư, Tác động

Từ khóa tiếng anh

Tonkin snub-nosed monkey, Habitat, impacts, Local communities, Rhinopithecus avunculus, Ha Giang

Tóm tắt

Quần thể Voọc mũi hếch (Rhinopithecus avunculus) tại khu rừng Cao - Tả - Tùng của huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang chỉ còn khoảng 10 đến 20 cá thể do bị thu hẹp sinh cảnh sống và bị săn bắt. Nguyên nhân có thể là do công tác quản lý, bảo vệ rừng còn bất cập do chưa phải là rừng đặc dụng và áp lực của cộng đồng lên sinh cảnh của loài. Nghiên cứu này đã đánh giá một số tác động của cộng đồng dân cư đến sinh cảnh sống của Voọc mũi hếch tại khu vực này. Kết quả nghiên cứu đã thống kê được sinh kế chính của người dân ở đây là trồng ngô và thảo quả, vẫn có các hoạt động khai thác lâm sản, chủ yếu khai thác làm chất đốt. Đã xác định được năm mối đe doạ trực tiếp đến loài Voọc này tại khu rừng Cao - Tả - Tùng là săn bắt, khai thác gỗ, khai thác lâm sản ngoài gỗ, phá rừng làm nương rẫy và canh tác thảo quả. Các hoạt động của người dân tại ba thôn Và Thăng 2, Tả Ván, Chúng Chải có mức độ đe dọa rất cao và hai thôn Vàng Chá Phìn, Bản Thăng có mức độ đe dọa cao. Tình trạng trồng cây Thảo quả (Amomum tsao) dưới tán rừng tràn lan của người dân địa phương đã làm cho diện tích rừng bị thu hẹp lại, điều này đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh cảnh của quần thể Voọc mũi hếch tại đây. Qua đó, chúng tôi đã đề xuất bốn giải pháp giảm thiểu tác động tiêu cực của cộng đồng dân cư đến sinh cảnh của quần thể Voọc ở khu rừng Cao - Tả - Tùng là: i) Thành lập Khu bảo tồn loài/sinh cảnh Voọc mũi hếch Quản Bạ; ii) Thực hiện các biện pháp kiểm soát và không mở rộng canh tác thảo quả dưới tán rừng; iii) Tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học cho người dân địa phương; và iv) Phát triển các mô hình sinh kế cho người dân nhằm cải thiện mức sống, giảm áp lực khai thác tài nguyên rừng.

Tóm tắt tiếng anh

The population of the Tonkin Snub-nosed Monkey (Rhinopithecus avunculus) in Cao - Ta - Tung forest of Quan Ba district, Ha Giang Province is about 10 to 20 individuals. Because the distribution of this population is located outside of a special-use forest, the habitat of the species is fragmented and continuing to decline due to agricultural expansion and human disturbance. The research results showed that the main livelihood of local people is growing corn and cardamom. There are still activities of forest product exploitation, mainly for firewood. Five major threats to the population of Rhinopithecus avunculus in Cao - Ta - Tung forest are hunting activities, timber logging, non-timber forest product exploitation, deforestation for farming, and cardamom cultivation. The activities of local people in Va Thang 2, Ta Van, and Chong Chai villages have a very high level of threat, while Cha Phin and Ban Thang villages have a high level of threat. The expansion of the planting area of cardamom (Amomum tsao) under the forest canopy by local people has made the forest area shrink, which has seriously affected the habitat of the population. To protect the habitat and population of the Tonkin Snub-nosed Monkey in Quan Ba district, the following conservation measure should be considered: i) Establish the Quan Ba Tonkin Snub-nosed Monkey Species and Habitat Conservation Area; ii) Take measures to prevent the expansion of cardamom cultivation under the forest canopy; iii) Enhance communication to raise public awareness on this species protection, forest protection and biodiversity conservation; and iv) Develop livelihood models for local communities to improve living standards and reduce pressure on forests.

Kí hiệu kho

TTKHCNQG, CTv 8

File toàn văn

Xem toàn văn