Tiến hóa các hệ thống cồn cát và vai trò của chúng đối với lịch sử bồi tụ châu thổ sông Mekong trong holocen muộn

Chỉ số đề mục

Lĩnh vực nghiên cứu

Các khoa học môi trường

Dạng tài liệu

Tác giả

Nguyễn Thị Huyền Trang, Trần Nghi, Đinh Xuân Thành⁽¹⁾, Trần Thị Thanh Nhàn, Nguyễn Thị Tuyến

Nhan đề

Tiến hóa các hệ thống cồn cát và vai trò của chúng đối với lịch sử bồi tụ châu thổ sông Mekong trong holocen muộn

Nhan đề tiếng anh

Sandy ridges system evolution of Mekong delta, southern Vietnam and its role in constructing history of Mekong delta in late holocene

Nguồn trích

TC Khoa học trái đất và môi trường – ĐH Quốc gia Hà Nội

Năm xuất bản

2018

Số

02

Trang

59-73

ISSN

2615-9279

Từ khóa

Cồn cát, Châu thổ sông Mekong, Đường bờ cổ, Holocen muộn

Từ khóa tiếng anh

Sandy ridge, Mekong delta, Ancient shoreline, Late holocen

Tóm tắt

Hệ thống cồn cát trên đồng bằng sông Mekong đóng vai trò là các mốc đánh dấu quá trình phát triển của châu thổ về phía biển từ hơn 5.000 năm trở lại đây. Các thế hệ giồng cát chính là dấu ấn các thế hệ đường bờ cổ trong quá trình châu thổ bồi tụ. Nghiên cứu này trình bày một số kết quả nghiên cứu mới về lịch sử tiến hóa hệ thống cồn cát trên đồng bằng châu thổ sông Mekong dựa trên phân tích tổng hợp các số liệu địa chất, địa mạo, tân kiến tạo và định tuổi tuyệt đối bằng phương pháp huỳnh quang kích thích (OSL) và 14C. Những kết quả mới đã ghi nhận năm thế hệ cồn cát với tuổi tương ứng 5.000 năm, 2.500 năm, 1.000 năm, 500 năm và thế hệ cồn cát đang hình thành tại đường bờ hiện đại. Càng về phía biển tuổi các cồn cát càng trẻ. Hiện nay, tại khu vực tiền châu thổ đang hình thành một hệ thống cồn ngầm phân bố về phía nam và đông nam của các cửa sông. Các tính toán dựa trên tuổi tuyệt đối các thế hệ cồn cát cổ cho phép dự đoán trong 200 năm tới các cồn cát ngầm này sẽ nổi cao và được nối với đất liền ở độ cao 5m như các cồn cát hiện tại. Lúc đó, châu thổ sông Mekong lại bước sang giai đoạn bồi tụ mạnh mẽ và tiền châu thổ hiện tại sẽ biến thành đồng bằng châu thổ thấp.

Tóm tắt tiếng anh

Sandy ridges sytem in the Mekong delta take an importance role in making progading process of delta toward the sea from 5,000 years BP. The generations of sandy ridges are the imprints of the ancient shoreline generations. There are five generations of sandy ridges with the age of 5,000 years, 2,500 years, 1,000 years, 500 years and finally the present sandy ridge which are forming at the modern shoreline. The nearer to the sea is younger. Currently, a series of delta front bars is forming to the south and southeast of river mouths. The delta front bar is predicted to reach 5m high in the next 200 years and connect to the mainland as the present sandy ridge, based on obsolute age data of the ancient sandy ridges. At that time, the Mekong delta will enter a period of intense accretion and the current delta front will turn into a lower delta plain. However, human activities such as hydropower dam construction on the mainstream of the Mekong river and sand exploitation in river channel are causing seriously decrease sediment discharge.

Kí hiệu kho

TTKHCNQG, CTv 175

File toàn văn

Xem toàn văn