BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
HỆ THỐNG THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

Lọc theo danh mục
  • Năm xuất bản
    Xem thêm
  • Lĩnh vực
liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  22,501,888
  • Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam

Bảo vệ thực vật

Trịnh Xuân Hoạt(1), Nguyễn Chí Hiểu, Ngô Quang Huy, Nguyễn Đức Huy

Xác định phương thức lan truyền của Sri Lankan cassava mosaic virus (SLCMV) gây bệnh khảm lá sắn ở Việt Nam

Khoa học nông nghiệp Việt Nam

2021

02

206-214

2588-1299

Sri Lankan cassava mosaic virus, Bệnh khảm lá sắn, Phương thức lan truyền

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá phương thức lan truyền của Sri Lankan cassava mosaic virus (SLCMV) gây bệnh khảm lá sắn ở Việt Nam. Loài bọ phấn trắng Bemisia tabaci được nhân nuôi trong lồng lưới cách ly côn trùng trong vòng 8 tuần để tạo quần thể bọ phấn trắng không mang SLCMV phục vụ thí nghiệm lây nhiễm nhân tạo. Số lượng cá thể bọ phấn trắng thả lên cây sắn con sạch bệnh là 5, 10 và 20 con/cây; và thời gian chích truyền là 2, 6, 12 và 24 h. Mỗi công thức thí nghiệm được tiến hành với 10 cây được lặp lại 3 lần. Để xác định phương thức lan truyền qua hom giống, hom giống từ cây biểu hiện triệu chứng bệnh và hom giống từ các cây không biểu hiện triệu chứng bệnh của các giống KM94, HL-S11 và KM419 thu tại Đồng Nai được trồng rong chậu vại trong điều kiện nhà lưới cách ly bọ phấn trắng và xác định tỷ lệ cây biểu hiện triệu chứng và thời gian ủ bệnh. Kết quả cho thấy, khi lây nhiễm với số lượng bọ phấn trắng và thời gian chích truyền khác nhau thì tỷ lệ cây biểu hiện triệu chứng bệnh virus khảm lá sắn dao động từ 25,0-90,0%. Thời gian ủ bệnh trung bình từ 20 đến 25 ngày. Sau 20-30 ngày trồng các giống KM94, HL-S11 và KM419 mọc từ hom bị nhiễm bệnh có triệu chứng đặc trưng của bệnh vi rút khảm lá. Trong khi đó, tại công thức sử dụng hom giống sạch bệnh, không ghi nhận sự xuất hiện của triệu chứng bệnh. Tất cả các cây thí nghiệm đều được lấy mẫu, chiết suất DNA và chạy PCR bằng cặp primer SLCMV-A-F1/SLCMV-A-R2 và phân tích trình tự gen. Kết quả đã khẳng định tất cả các cây biểu hiệu triệu chứng sau khi lây nhiễm đều mang loài SLCMV. Nghiên cứu này đã cung cấp thông tin quan trọng về phương thức lan truyền bệnh virus khảm lá sắn tại Việt Nam thông qua hom giống và bọ phấn trắng (B. tabaci) phục vụ công tác quản lý bệnh hiệu quả tại Việt Nam.

TTKHCNQG, CTv 169

Xem toàn văn
  • [1] Wang H.L., Cui X.Y., Wang X.W., Liu S.S., Zhang Z.H. & Zhou X.P. (2016), First report of Sri Lankan cassava mosaic virus infecting cassava in Cambodia.,Plant Disease. 100(5): 1029-1029. https://doi.org/10.1094/PDIS-10-15-1228-PDN
  • [2] Uke A., Hoat T.X., Quan M.V., Liem N.V., Ugaki M. & Natsuaki K.T. (2018), First Report of Sri Lankan cassava mosaic virus Infecting Cassava in Vietnam.,Plant Disease. 102(12). 2669. https://doi.org/10.1094/PDIS-05-18-0805-PDN.
  • [3] Shah M.M., Zhang S. & Liu T. (2015), Whitefly, host plant and parasitoid: A review on their interactions.,Asian Journal of Applied Science and Engineering. 4: 47-60.
  • [4] Njoroge M.K., Mutisya D.L., Miano D.W. & Kilalo D.C. (2017), Whitefly species efficiency in transmitting cassava mosaic and brown streak virus diseases.,Cogent Biology. 3: 1311499. https://doi.org/10.1080/23312025.2017.1311499.
  • [5] Njoroge M.K., Kilalo D.C., Miano D.W. & Mutisya D.L. (2016), Whiteflies species distribution and abundance on cassava in different agro-ecological zones of Kenya.,Journal of Entomology and Zoology Studies. 4: 258-262.
  • [6] Nguyễn Thị Thủy, Phạm Duy Trọng, Phạm Văn Sơn, Đặng Thị Lan Anh, Nguyễn Thị Mai Lương & Hà Thị Kim Thoa (2019), Một số đặc điểm sinh vật học của rệp sáp bột hồng Phenacoccus manihoti MatileFerrero (Homoptera: Pseudococcidae) hại cây sắn tại Phú Yên.,Tạp chí Bảo vệ thực vật. 3: 37-41.
  • [7] Ngo Quang Huy, Mai Van Quan, Le Quang Man, Duong Thi Nguyen & Trinh Xuan Hoat (2019), Identification of cassava bacterial blight-causing Xanthomonas axonopodis pv. manihotis based on rpoD and gyrB genes.,Vietnam Journal of Science, Technology and Engineering. 61(1): 30-35.
  • [8] Minato N., Sok S., Chen S., Delaquis E., Phirun I. Vi Xuan Le, Dharani D. Burra, Jonathan C. Newby, Kris A.G. Wyckhuys, Stef de Haan (2019), Surveillance for Sri Lankan cassava mosaic virus (SLCMV) in Cambodia and Vietnam one year after its initial detection in a single plantation in 2015. PLoS One 14, e212780.,https://doi.org/10.1371/journal.pone.0212780.
  • [9] Maruthi M.N., Hillocks R.J., Mtunda K., Raya M.D., Muhanna M., Kiozia H. & Thresh J.M. (2005), Transmission of Cassava brown streak virus by Bemisia tabaci.,Journal of Phytopathology. 153: 307-312.
  • [10] Martin J.H., Mifsud D., & Rapisarda C. (2000), The whiteflies (Hemiptera: Aleyrodidae) of Europe and Mediterranean Basin.,Bulletin of Entomological Research. 90: 407-448.
  • [11] Mai Văn Quân, Nguyễn Đức Thành, Vũ Duy Hiện, Ngô Gia Bôn, Nguyễn Gia Huy & Trịnh Xuân Hoạt (2014), Xác định bệnh thán thư hại sắn tại phía Nam Việt Nam.,Tạp chí Bảo vệ thực vật. 3: 32-36.
  • [12] Legg J.P., Shirima R., Tajebe L.S., Guastella D., Boniface S., Jeremiah S., Nsami E., Chikoti P. & Rapisarda C. (2014), Biology andmanagement of Bemisia whitefly vectors of cassava virus pandemics in Africa.,Pest Management Science. 70(10): 1446-1453.
  • [13] Legg J.P., Jeremiah S.C., Obiero H.M., Maruthi M.N., Ndyetabula I., Okao-Okuja G., Bouwmeester H., Bigirimana S., Tata-Hangy W., Gashakai G., Mkamiloj G., Alicai T. & Lava Kumar P. (2011), Comparing the regional epidemiology of the cassava mosaic and cassava brown streak virus pandemics in Africa.,Virus Research. 159: 161-170.
  • [14] Legg J.P., French R., Rogan D., Okao-Okuja G. & Brown J. K. (2002), A distinct, invasive Bemisia tabaci (Gennadius) (Hemiptera: Sternorrhyncha: Aleyrodidae) genotype cluster is associated with the epidemic of severe cassava mosaic virus disease in Uganda.,Molecular Ecology. 11: 1219-1229.
  • [15] Kumar S., Stecher G. & Tamura K (2016), MEGA7: Molecular Evolutionary Genetics Analysis Version 7.0 for Bigger Datasets.,Molecular Biology and Evolution. 33: 1870-1874.
  • [16] Jose A., Makeshkumar T. & Edison S. (2011), Survey of cassava mosaic disease in Kerala.,Journal of Root Crops. 37: 41-47.
  • [17] Harrison B.D., Lennon A.M., Massalski P.R., Robinson D.J. & Thomas J.E. (1987), Geographical variation in geminivirus isolates associated with cassava mosaic disease.,Report of the Scottish Crop Research Institute for 1986, 179-180.
  • [18] Hahn S.K., Terry E.R. & Leuschner K. (1980), Breeding cassava for resistance to cassava mosaic disease.,Euphytica. 29: 673-683.
  • [19] Fereres A. & Moreno A. (2009), Behavioural aspects influencing plant virus transmission by homopteran insects.,Virus Research. 141: 158-168.
  • [20] Elizabeth A., Manuel P. J., Fernando M. J., Bertaccini A., Thanh N. D., Hoat T. X. (2013), Detection and identification of “Candidatus Phytoplasma asteris”-related phytoplasmas associated with a witches’ broom disease of cassava in Vietnam.,Phytopathogenic Mollicutes. 3(2): 77-81.
  • [21] Czosnek H. & Rubinstein G. (1997), Long-term association of tomato yellow leaf curl virus with its whitefly vector Bemisia tabaci: Effect on the insect transmission capacity, longevity and fecundity.,Journal of General Virology. 78: 2683-2689.
  • [22] Chi Y., Pan L.L., Bouvaine S., Lieu Y.Q., Liu S.S., Seal S. & Wang X W. (2019), Differential transmission of Sri Lankan cassava mosaic virus by three cryptic species of the whitefly Bemisia tabaci complex.,Virology. 540: 141-149.
  • [23] Bock K.R. & Harrison B.D. (1985), African cassava mosaic virus.,AAB Descriptions of Plant Viruses. 297.
  • [24] Backus E.A., Cline A.R., Ellerseick M.R. & Serrano M. S. (2007), Lygus hesperus (Hemiptera: Miridae) feeding on cotton: New methods and parameters for analysis of nonsequential electrical penetration graph data.,Annals of the Entomological Society of America. 100: 296-310.