BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
HỆ THỐNG THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

Lọc theo danh mục
  • Năm xuất bản
    Xem thêm
  • Lĩnh vực
liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  24,827,291
  • Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam

Hệ sinh thái và đánh giá nguồn lợi thuỷ sản

Hoàng Đức Huy(1), Phạm Mạnh Hùng(2), Trần Trọng Ngân

Nguồn gốc phát sinh và phân bố cá bản địa ở các phụ lưu sông Mê Kông, Việt Nam

The phylogenetic relationship and distribution of indigenous freshwater fishes in the Mekong tributaries, Vietnam

Phát triển Khoa học và Công nghệ: Khoa học Tự nhiên (ĐHQG TP. Hồ Chí Minh)

2022

2

1956-1969

2588-106X

Cá bản địa, Phả hệ sinh, Phụ lưu Mê Kông, Sự đặc hữu, Vùng sinh thái nước ngọt

Endemism, Freshwater ecoregion, Indigenous freshwater fish, Mekong tributaries, Phylogeny

Các loài cá bản địa ở các phụ lưu sông Mê Kông, Việt Nam đã được khảo sát để tìm hiểu phân bố, nguồn gốc, quan hệ phát sinh và phân bố nguồn gốc từ năm 2010 đến 2020. Mối quan hệ tiến hóa, phát sinh loài được phân tích đối với các loài cá bản địa và suy luận yếu tố giới hạn trong phân bố môi trường sống. Các gene sử dụng gồm một số gene tiêu biểu từ bộ gene ty thể và gene nhân như COI, Cyto b, 16S rRNA, ATPase 6-8, RAG1. Diễn giải về nguồn gốc, thời gian phát sinh và xác định tính đặc hữu các loài cá được tích hợp từ kết quả phân tích nghiên cứu này và điều chỉnh dựa trên dữ liệu về phát sinh các bộ cá toàn cầu. Từ 680 mẫu cá được thu thập từ 18 vị trí thu mẫu đã xác định được 200 loài cá tự nhiên bản địa, thuộc 119 giống, 36 họ, 11 bộ, trong đó đa dạng nhất là bộ cá Chép Cypriniformes 125 loài (62%), và cá Da trơn Siluriformes 40 loài (20%). Cá Mè vinh được xác định danh pháp Hypsibarbus gonionotus. Số loài đặc hữu là 73, chiếm tỷ lệ 36% trên các phụ lưu sông Mê Kông ở Việt Nam, trong đó tính đặc hữu cao nhất, lần lượt ở hệ cá sông Nậm Nưa (46%), 3S (27%), và Se Pôn (25%). Khu hệ cá khảo sát được xác định trong ba đơn vị địa lý sinh vật: 43 loài thuộc vùng sinh thái nước ngọt Hạ Lan Thương, 32 loài thuộc Cao nguyên Khorat và 177 loài thuộc Kratie–Stung Treng.

The investigation of the biodiversity conservation along river catchments is a cost-effective naturebased solution to ensure the availability and sustainable management of water and the richness of biodiversity for all, with many co-benefits for the other sustainable development goals. The need for further exploration and conservation assessments of inland freshwater fish fauna coincides with expanding threats to freshwater resources from flow alteration and water diversion, increased sediment load, introduced species, overfishing and habitat loss. Meanwhile, former studies on the taxonomy of freshwater fish fauna of the Mekong tributaries in Vietnam were ambiguous and did not afford the phylogenetic relationships and geographic distribution. Our surveys from 2011 to 2021 on revising the indigenous fish fauna provided these phylogenetic relationship and geographic distribution. The evolutionary and phylogenetic relationships were analyzed for fish species by using several mitochondrial and nuclear genomes as COI, Cyto b, 16S rRNA, ATPase 6-8, RAG1, and delineated factors of fish distribution were also inferred. A total of 200 indigenous species belonging to 119 genera, 36 families, 11 orders were identified from 680 specimens collected at 18 sampling sites. Cypriniformes with 125 species (62%) and Siluriformes with 40 species (20%) were the most diverse orders. This study updated the scientific names with the correction of one species and the determination of the phylogenetic relationship. The endemism integrated from this study and the modified global fish phylogenetic data. The Mekong tributaries of Vietnam possessed 73 endemic species, withholding 36% of the total studied primary species. In terms of each ecoregion fauna, the proportion of the Mekong endemics was much higher than those in Nam Neua river (46%), 3S rivers (27%), and Se Pon river (25%). Based on their zoogeography, the studied fishes were subgrouped into three units: 43 species of Lower Langcang, 32 species of Khorat Plateau and 177 species of Kratie−Stung Treng.

TTKHCNQG, CTv 149

Xem toàn văn